بنا به اعتراف تاریخ از زمان پیدایش شهرنشینی و دولت شهرها،همواره اندیشه های گوناگون سیاسی در اعصار مختلف برسرنوشت بسیاری از ملتها تأثیر داشته و چه بسا تغییرات اساسی درسرنوشت آنها ایجاد کرده است . آنچه معروف است اینکه فیلسوفان اغلب دارای زندگی پرماجرائی نیستند و رویدادهای زندگیشان جز برای شارحان احوالشان چندان جالب نیست و چیزی که یادمان آنان است ماجراهای زندگیشان نیست بلکه آثار ایشان است . اما امام خمینی (ره) استثنائی بر این قاعده بوده و زندگی و شخصیت او مظهر یکی از مهمترین نقاط عطف تاریخ اسلام و تشیع است . امروزه نیز تأثیر عمیق اندیشه سیاسی امام خمینی بر سرنوشت بسیاری از ملتهای جهان آشکار و هویدا است . عملکرد ایشان درمقاطع مختلف تشکیل انقلاب اسلامی دربیان نظراتشان درخصوص موارد مهمی ازاندیشه سیاسی ازجمله مفهوم آزادی وانواع آن نقطه عطفی دردیدگاهای اندیشمندان اسلامی بوجودآوررده است. امام(ره) آزادی را جزء حقوق اولیه بشری می داند که همه انسانها به این حقوق خود واقفند. امّا در مسائل سیاسی ـ اجتماعی یک شخص (در چارچوب احکام و موازین اسلام) تاآنجا آزاد است که آزادی فرد یا افرادی را محدود ننماید و یا به حقوق دیگران لطمه ای وارد ننماید . دراین تحقیق مسائلی همچون مفهوم آزادی ازنگاه اندیشمندان اسلامی و غربی و مقایسه نظرات هرکدام با دیدگاه امام خمینی درخصوص انواع آزادی و مولفه های آزادی مدنی ازنظرایشان بررسی و واکاوی شده است.بانگاه به رفتاروعملکرد امام( ره) ومواضع ایشان دربرابرحوادث واتقاقات متنوع ومتعددپیش آمده درطول حیات وزمان رهبری نظام جمهوری اسلامی همانند: تاکیدبرنقش مردم درتایین سرنونشت خویش ونوع حکومت وشیوه اداره کشورتوسط خود مردم بابرگزاری اولین رفراندوم پس ازمدت کوتاهی ازپیروزی انقلاب اسلامی،تاکیدبرتدوین پیش نویس قانون اساس وسپس تسریع دربرگزاری رفراندوم قانون اساسی،تائیدحرکت خودجوش دانشجویان ونیروهای مردمی در تسخیر سفارت آمریکا(تسخیرلانه جاسوسی) ،تائیدنظرمنتخبین مردم مبنی برعدم صلاحیت وکفایت سیاسی رییس جمهوروقت (بنی صدر) درمیابیم که مقوله آزادی مدنی درافکارواندیشه آن امام همام جایگاه ویژه وخاصی داشته است .لذا فرض این پژوهش (با بررسی درمجموعه گفتارها و نوشته ها وآثارامام خمینی (ره) میتوان مدعی شدکه آزادی مدنی دراندیشه های ایشان جایگاه ویژه ای را دارا می باشد.) تائیدگردید.