نام پژوهشگر: زهرا محرابی‌پور

تاثیرگونه گیاهی بر تغذیه انسان های عصرتاریخی برای پی بردن به ساختار معیشتی آنان براساس داده های آزمایشگاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1389
  زهرا محرابی پور   فرهنگ خادمی ندوشن

به منظور بررسی وضعیت عناصر دانه های گیاهی به دست آمده از محوطه ولیران ابتدا گونه شناسی آنها صورت گرفت. گونه های مورد مطالعه شامل گندم بدون پوشش ((bread wheat، جو دوردیفه کشت شده بدون پوشش ، نخود سبز (astivum)، باقلا vicia faba)) از خانواده غلات و حبوبات و ماشک خلریlathyrus) )، ماشک گاودانه( (vicia erviliaاز خانواده بقولات بودند. نمونه های تپه برج و تپه مهرعلی برای مقایسه زمین شناختی با محوطه ولیران نیز مورد مطالعه قرار گرفتند که گونه های آنها شامل گندم دانه‎درشت (triticum dicoccum (emmer))، گندم بدون پوشش (triticum astivum)، جو دوردیفه کشت شده با پوشش (h.distichum) و جو شش ردیفه ( hordeum vulgare) از تپه برج و پسته وحشی یا بنه (p.atlantica)، بادام ((amygdalus و گندم نان (bread wheat) از تپه مهر علی بودند. با استفاده از روش آزمایشگاهی پیکسی 13 عنصر در این نمونه های گیاهی اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه نمونه ها نشان داد که میزان آهن کلیه گونه ها بجز گونه های تپه مهرعلی بسیار ناچیز بوده و پائین تر از سطح کمبود تعیین شده، برای غلات و حبوبات می باشد. میزان روی اکثر گونه ها نیز بسیار پائین بود. همچنین کمبود مس، استرانسیوم و باریم در همه گونه ها مشاهده شد. میزان کلسیم اکثر گونه ها بجز گونه های تپه برج بسیار بالا بوده چنین استنباط می شود که عامل خاک و اثر متقابل عناصر نسبت به عواملی از قبیل اقلیم و گونه گیاهی در میزان عناصر معدنی گیاه تاثیر بیشتری داشته است که با گذشت هزاران سال دیده می شود.