نام پژوهشگر: مرتضی مسعودیگزی
مرتضی مسعودی گزی حسن پوربابایی
این مطالعه با هدف تأثیر تغییرات ارتفاع از سطح دریا بر جوامع گیاهی آوندی در ارتفاعات میان¬بند کردکوی در استان گلستان صورت گرفته است. به همین منظور منطقه مورد مطالعه با توجه به دامنه ارتفاعی مورد نظر (1700-500 متر ارتفاع از سطح دریا) به شش طبقه ارتفاعی تقسیم شد. فواصل بین طبقات ارتفاعی 200 متر از هم در نظر گرفته شد. برای هر طبقه ارتفاعی 8 قطعه نمونه و در مجموع 48 قطعه نمونه در نظر گرفته شد. قطعات نمونه در عرصه به منظور پراکنش بهتر بصورت تصادفی منظم پیاده شدند. سپس نوع گونه¬ها بررسی شدند و چیرگی- وفور برای گونه¬های درختی (در قطعات نمونه 10آری) و علفی (در قطعات نمونه 100 متر مربعی) با معیار براون- بلانکه برآورد شد. از داخل قطعات نمونه برداشت شده تعداد 60 گونه گیاهی متعلق به 37 خانواده و 55 جنس شناسایی گردید. بررسی شکل زیستی گیاهان به روش رانکایر نشان داد که همی کریپتوفیت¬ها با 43 درصد (26گونه) و کریپتوفیت ها با 22 درصد (13) گونه، اشکال رویشی غالب منطقه را تشکیل می¬دهند. از نظر کوروتیپ گونه¬های گیاهی، براساس روش زهری، بیشترین غنای گونه¬ای (40 درصد، 24 گونه) به ناحیه رویشی اروپا- سیبری تعلق دارد. طبقه بندی پوشش گیاهی منطقه براساس آنالیز دوطرفه گونه¬های شاخص انجام گرفت. جوامع گیاهی شناخته شده با شاخص اهمیت گونه ارزش گذاری و نامگذاری شدند. براساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل-های جامعه شناسی گیاهی، 5 جامعه راش- سیکلامن، راش- کارکس، راش- سرخس نر و راش- گالیوم در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد که جامعه راش- سرخس نر در دو طبقه ارتفاعی ظاهر شد. بررسی شاخص¬های تنوع گونه¬های گیاهی و عوامل توپوگرافی بین گروهها با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه و مقایسات چند دامنه توکی انجام گرفت. نتایج نشان داد که از نظر شاخص¬های تنوع زیستی و عوامل توپوگرافی تفاوت معنی¬دار آماری وجود دارد و در بین عوامل توپوگرافی، ارتفاع از سطح دریا تنها ویژگی تغییرپذیر بین گروهها بود. بررسی مدل توزیع فراوانی گونه¬ها نشان داد که فراوانی در لایه¬های درختی و علفی، هردو از مدل نرمال لگاریتمی پیروی می¬کنند.