نام پژوهشگر: مجید هاشمینیا
غلامرضا صبوری محمد موسوی بایگی
یکی از روشهای مطالعه اقلیم آینده، استفاده از مدل های گردش عمومی جو است. به دلیل تفکیک فضایی کم و ساده سازی های لازم در مدل های گردش عمومی جو در مقایسه با مدلهای منطقه ای و کوتاه مدت، خروجی این مدل ها نمی تواند تقریب درستی از شرایط آب و هوایی منطقه مورد مطالعه را ارائه دهد؛ لذا با استفاده از ریزمقیاس کننده lars-wg5.5 برونداد مدل های گردش عمومی جو تا مقیاس ایستگاهی، ریزمقیاس شدند، تا با لحاظ اثرات محلی، خطای مدل های گردش عمومی جو به حداقل ممکن برسد. کارایی 18 مدل گردش عمومی جو که در گزارش چهارم هیئت بین دولتی تغییر اقلیم ارائه شده است؛ با استفاده از روش وزنی برای دوره پایه (2010-1961) مقایسه شد و در نهایت، سه مدل mpeh5، hadcm3 و ncccsm برای برازش دما و بارش ایران انتخاب شدند. برونداد مدل های منتخب و تحت 3 سناریوی a2، a1b وb1 بر روی 34 ایستگاه منتخب، نشان می دهد که میانگین دمای ایران نسبت به دوره پایه، در دوره 2030-2011، ]4/1 , 9/0[ درجه سلسیوس افزایش، در دوره 2065-2046، ]9/2 , 9/1[ درجه سلسیوس افزایش، در دوره 2099-2080، ]0/5 , 4/2[ درجه سلسیوس افزایش می یابد، که مقدار افزایش دما در سناریوی a2، بیشتر از a1b و a1b بیشتر از b1 می باشد. برونداد مدل ncccsm در هر سه دوره و تحت هر سه سناریو، افزایش مقدار بارندگی را نشان می دهد و مدل hadcm3 نیز، باستثنای سناریوی a1b در دوره 2065-2046 و سناریوی a2 در دوره 2099-2080 در بقیه موارد افزایش مقدار بارندگی را نشان می دهد، در حالی که مدل mpeh5 در همه موارد بجز سناریوهای a2 و b1 در دوره 2065-2046، کاهش مقدار بارندگی را نشان می دهد. پهنه بندی اقلیمی به روش دومارتن نشان می دهد که در حال حاضر بیش از 90 درصد مساحت ایران دارای اقلیم خشک و نیمه خشک (2/61 درصد خشک و 29 درصد نیمه خشک) می باشد، و میانگین برونداد مدل ها و سناریوها برای دوره 2099-2080 نشان می دهد که وسعت اقلیم خشک به 7/68 درصد، از مساحت ایران خواهد رسید و از وسعت سایر اقلیم ها کاسته می شود.
حسل چپرلی حسین انصاری
کمبود آب یکی از معضلات اساسی برای گسترش کشاورزی و نیز فضای سبز شهری به خصوص در مناطق خشک دنیاست. این معضل، دستیابی به راهکارهای استفاده معقول از این منبع را ضروری می سازد. چمن ها یکی از مصرف کنندگان عمده آب در فضای سبز شهری اند. استفاده از روش کم آبیاری تنظیم شونده، یک استراتژی در استفاده بهینه از آب و کاهش این مشکل می باشد. در این راستا، سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی یکی از روش های آبیاری تحت فشار برای افزایش کارایی هر واحد آب در دسترس است. پژوهش حاضر، به منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و نیتروژن بر برخی پارامترهای کمی و کیفی چمن (festuca arundinacea) تحت آبیاری قطره ای زیرسطحی انجام شده است. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار طی سال های 1392-1393 اجرا شد. تیمارها عبارتند از: نیتروژن در دو سطح (تیمار بدون نیتروژن و تیمار برابر نیاز چمن:30 گرم بر مترمربع)، چهار سطح آبیاری (120، 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی چمن) و فواصل لوله فرعی در سیستم آبیاری زیرسطحی (50 و 75 سانتی متر). نتایج این پژوهش نشان داد که نیتروژن بین تیمارها بر خصوصیاتی مانند محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیت، رنگ، تراکم، مقاومت به تنش، کیفیت کلی چمن، ارتفاع، وزن خشک بخش سرزنی شده چمن، وزن خشک ریشه و حجم ریشه اثر معنی دار داشت. اعمال نیتروژن بر خصوصیات کمبود اشباع نسبی، آب از دست رفته برگ، محتوای کلروفیل، یکنواختی، استقرار، علف هرز و بیماری چمن تأثیر معنی دار نشان نداد. آبیاری در سطوح مختلف موجب اختلاف معنی دار بین تیمارها در تمام پارامترهای مورد بررسی به جز استقرار، بیماری و علف هرز چمن مشاهده شد. فاصله لوله های فرعی اختلاف معنی دار بین تیمارها بر خصوصیات محتوای نسبی آب برگ، میزان آب ازدست رفته برگ، کمبود اشباع نسبی، نشت الکترولیت، محتوای کلروفیل a، یکنواختی، تراکم، مقاومت به تنش، کیفیت کلی، ارتفاع و وزن خشک بخش سرزنی شده چمن را نشان داد و بر خصوصیات کلروفیل b، رنگ، استقرار، علف هرز، بیماری، وزن خشک ریشه و حجم ریشه چمن اثر معنی دار نداشت. برهمکنش اثر تیمارها بر خصوصیاتی از جمله رنگ، یکنواختی، تراکم، مقاومت به تنش، کیفیت ظاهری کلی، نشت الکترولیت و کلروفیل a معنی دار بود. بطورکلی، با توجه به نتایج ارزیابی انجام شده می توان بیان کرد که با اعمال نیتروژن برخی خصوصیات چمن در شرایط آبیاری متفاوت بهبود می یابد. اعمال تنش خشکی با کاهش حجم آبیاری و افزایش فاصله لوله های فرعی بر اکثر پارامترها اثر معنی دار نشان داد. افزایش حجم آبیاری اثر چشمگیری برخصوصیات چمن و عملکرد ظاهری چمن نشان نداد و چمن با کیفیت قابل قبول، تحت تنش متوسط و به همراه اعمال نیتروژن داشت. سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی موجب سهولت در مدیریت آبیاری چمن گردید و در شرایط طراحی مناسب، کیفیت قابل قبول برای چمن را موجب شد.