نام پژوهشگر: هما صفیپور
هما صفی پور غلامحسین کرمی
منطقه مورد مطالعه، منطقهای کویری با اقلیم خشک میباشد که در فاصله 110 کیلومتری جنوب دامغان در استان سمنان واقع شده است. با توجه به محدودیت منابع آب و همچنین وقوع هر ساله سیلاب در این منطقه، در این تحقیق اقدام به بررسی کمی و کیفی سیلاب شده است. همچنین با توجه به بازدیدهای صحرایی و تصاویر ماهوارهای، منطقه مورد مطالعه به سه حوضه به نامهای حوضههای آبگیر تنگه، زرشکی و نیک تقسیمبندی شده است. در تحقیق حاضر به منظور بررسی کمی سیلاب و برآورد حجم رواناب در هر حوضه آبگیر، اقدام به تهیه لایههای اطلاعاتی شیب، لیتولوژی، پوشش گیاهی و بارندگی در نرم افزار 10siarc g شد و شاخص رواناب هر حوضه تعیین گردید. به این ترتیب که مقادیر شاخص رواناب برای حوضههای تنگه، زرشکی و نیک به ترتیب برابر 7، 6/8، 5/7 محاسبه شد. حجم رواناب حوضهها نیز با استفاده از روش scs و با در دست داشتن مساحت هر حوضه، برای حوضههای تنگه، زرشکی و نیک به ترتیب 595800، 392000 و 568000 متر مکعب برآورد گردید. همچنین به منظور تعیین پتانسیل تولید رواناب در مناطق مختلف حوضههای مورد بررسی، نقشههای پهنهبندی سیلاب تهیه و مورد بررسی قرار گرفتند. در حوضه آبگیر تنگه، پتانسیل تولید رواناب حدود 1 درصد حوضه کم، 44 درصد حوضه متوسط و 55 درصد زیاد میباشد. در حوضه آبگیر زرشکی، پتانسیل تولید رواناب حدود 20 درصد حوضه در رده کم، 49 درصد حوضه در رده متوسط و 31 درصد حوضه در رده زیاد قرار میگیرد. در حوضه نیک، پتانسیل تولید رواناب حدود 18 درصد حوضه کم، حدود41 درصد حوضه متوسط و حدود 41 درصد حوضه زیاد میباشد. جهت بررسی کیفیت سیلاب منطقه در اردیبهشت ماه سال 1393 از هفت نقطه منطقه مورد مطالعه نمونهبرداری صورت گرفت. مقادیر آنیونها و کاتیونهای اصلی آب شامل سولفات، کلر، بیکربنات، سدیم، منیزیم، کلسیم و پتاسیم در آزمایشگاه اندازهگیری شدند و نمودارهای کیفی ترسیم گردید. با توجه به نمودارهای استیف و پایپر نمونهها تیپ آب در بالادست حوضههای آبگیر از نوع بیکربناته و در نمونههای پاییندست کلروره میباشد. براساس نمودار شولر نیز مشخص شد که کاتیونها و آنیونهای اصلی آب روند یکسانی داشته طوری که میتوان منشاً آنها را تقریباَ یکسان در نظر گرفت.