نخستین متن ادبیات مقاومت به مفهوم اسلامی آن، کتاب مقدس قرآن است که مهم ترین منبع اصول و مبانی عرفان حماسی است، که می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُم بُنیَانٌ مَّرْصُوصٌ: خداوند آن مومنان را که در صف جهاد کافران، مانند سد آهنین پایدارند، بسیار دوست می دارد». پس از قرآن و نهج الفصاحه، نهج البلاغه حضرت امیر (ع) و سخنان آن حضرت که عشق و حماسه را به اوج می رساند که خطبه جهاد نمونه والایی است که هماره بر تارک ادبیات و معارف دینی می درخشد. «فَإِنَّ اَلْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَاب اَلْجَنَّهِ: پس به راستی جهاد دری از درهای بهشت است» . بعد از نهج البلاغه، خطبه ها و بیانات سیّد و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) و رجزهای یاران آن حضرت در نبرد عاشورا، صحنه دیگری فراروی هنرمندان و ادبای مقاومت گشوده است. لذا روح ادبیات مقاومت در ایران و کشورهای اسلامی نشأت گرفته از اسلام و فرهنگ غنی آن و مکتب عاشورا است. ادبیات مقاومت زبان مردمی است که در برابر استبداد داخلی یا خارجی، حمله و هجوم بیگانگان، اشغال سرزمین به وسیله دولتی متجاوز و بیداد و ستم داخلی او به مبارزه برمی خیزد و در این هنگام ادب مقاومت سر بر می آورد و مردم را ترغیب و تهییج به مبارزه در برابر ظلم و بیداد و یا دفاع در برابر هجوم می کند. اما دوره ی اوج ادبیات مقاومت در دوران ولایت و امامت ائمه اطهار (ع) می باشد که در حقیقت عاشورا، حماسه ی بی بدیل تاریخ اسلام و جهان است که قلم ها از وصفش عاجزند و ادبیات مقاومت ایران اسلامی مان، امتداد خط سرخ کربلاست که با ایثار و فداکاری، رشادت و دلاوری و از جان گذشتگی شهدای گرانقدر هشت سال دفاع مقدس رقم خورده که با هیچ زبانی نمی توان توصیف نمود. شهدای دفاع مقدس ما نه تنها در صحنه ادبیات و نگارش، بلکه در میادین دفاع از کیان جمهوری اسلامی و میهن عزیز خود، مردانه ایستادند و مقاومت کرده و به شهادت رسیدند و آن چه گفته اند و نوشته اند با خون مقدس خود آن را امضاء نموده اند، به مصداق آن چه از دل برآید بر دل نشیند.