مهم ترین منبع شناخت دین اسلام، پس از قرآن، روایات معصومان (ع) است که درمجموعه های روایی برای ما به یادگار مانده است؛ امّا این میراث گران بها: از طرفی، در گذر زمان به دلایل گوناگون از آفت تغییر و تحریف و ... مصون نمانده و سره و ناسره به هم آمیخته شده است. از این رو نقد و ارزیابی روایات به منظور حصول اطمینان به صدور حدیث از معصوم (ع)، شیوه ی مستمر دانشمندان مسلمان، به ویژه علمای شیعه بوده است. شیخ حرّ عاملی نیز از جمله این دانشوران است. وی ذیل پاره ای از روایات وسائل الشّیعه، به بررسی سند یا متن خبر پرداخته و در صورت ملاحظه ضعف، بدان اشاره کرده است؛ امّا هیچ گاه ضعف سند یا متن را معیار قضاوت نهایی خود قرار نداده و روایت را کنار نگذاشته است. از سوی دیگر، به سبب عوامل درونی و بیرونی متعدّدی، همانند: نسخ، تقیّه، از دست رفتن بسیاری از قرائن کلام معصوم (ع)، وقوع تحریف و تصحیف در متن روایات و ... اخبار متعارضی در این گنجینه ی گران قدر معارف الهی وارد شده است. لذا پدیده ی تعارض نیز به منظور دستیابی به مراد معصوم (ع) از دیرباز مورد توجّه محقّقان و دانشمندان حوزه معارف دینی و حدیثی بوده است. شیخ حرّ یکی از تلاشگران در شناسایی این اخبار است. پرهیز از طرح و طرد روایات، خصوصیت بارز او در برخورد با اخبار متعارض است. وی به هنگام تعارض بدوی اخبار سعی دارد تمام راهکارهای ممکن در جمع روایات را مطرح نماید. از این رو، نه تنها در اغلب موارد با تصرّف در مدلول یکی از طرفین تعارض، به ارائه راهکارهایی در جمع اخبار می پردازد، در مواردی نیز مشاهده می شود که به منظور رفع تنافی، در مدلول هر دو طرف تصرّف می کند. وی در تعارض مستقر و به هنگام تعادل ادلّه، راه تخییر را برمی گزیند و در صورت عدم تعادل ادلّه، به ترجیح یکی از طرفین تعارض می پردازد. ضمن این که در اکثر موارد تخییر و ترجیح نیز، راهکاری در جمع روایات ارائه می دهد. از آنجا که توجّه به اوضاع فکری - فرهنگی جبل عامل و ایران عصر صفوی، به عنوان دو محیط تأثیرگذار بر نگارش وسائل الشّیعه، دارای اهمیت بسزایی است، در ابتدای پژوهش به این امر نیز به اجمال پرداخته شده است.

معناشناسی واژه های قرآن یکی از اساسی ترین پایه های فهم و تفسیر دقیق قرآن است. دست یابی به معنای یک واژه در قرآن از ریشه شناسی آغاز می شود و پس از بررسی سیر تطور آن، مفهوم واژه در حوزه معنایی خاصی که در آن قرار گرفته، روشن می شود. اما صرف بررسی لغت برای تعیین مقصود قرآن کافی نیست چرا که معنای دقیق واژه در بافت خود قابل توصیف خواهد بود. لذا توجه به بافت زبانی و موقعیتی در تبیین معنای آیات از اهمیت خاصی برخوردار است. طبرسی به عنوان یکی از برجسته ترین مفسران شیعه در تفسیر جزء 27 مجمع البیان، برای ریشه شناسی الفاظ قرآن از راهکارهایی چون ریشه یابی واژه ها، مبدأ اشتقاق و صرف شناسی، کاربرد الفاظ نزد عرب و کاربرد الفاظ در شعر عرب استفاده کرده و در مواردی سیر تطور آن را مورد توجه قرار داده است. گر چه مفسر به رویکرد ریشه شناسی توجه داشته، اما از تأثیر مهم بافت نیز غافل نبوده و در تفسیربا توجه به بافت زبانی و موقعیتی در صدد تبیین معنای آیات برآمده و از توجه به قرائن حالی و مقالی غافل نمانده است.

در این پایان نامه، ضرورت حسن معاشرت زوجین در ایجاد شرایط حضور اجتماعی زنان در قالب تجزیه و تحلیل راه حل های نظری مورد بررسی قرار گرفته است. در اثبات ادله حسن معاشرت به قاعده احسان استناد شده است. این نوشتار بر گزاره هایی تاکید می کند که در صورت رعایت زوجین، حافظ منافع آنها می باشد. برای مردان، حسن خلق بر پایه مودت و دوستی، حق تمکین عام و خاص، و تخصیص و تحفیظ و معاضدت در ایمان و تربیت دینی فرزندان از جمله این گزاره ها می باشد. همچنین برای زنان، حق تمکین و سرپرستی و تامین و عشق و احسان و معاضدت در امور خانه و تربیت فرزندان از جمله این گزاره ها است. علاوه بر این، بیان ملازمات و تعارضات حضور اجتماعی زنان با حسن معاشرت شان، و همچنین کشف راه حل هایی در فقه پویا، به منظور حل معضلات اجتماعی حاضر، خصوصاً تعارض نیاز به حضور زنان در جامعه با لزوم حفظ و تحکیم مبانی خانواده مطرح می گردد. در شیوه بررسی در حد امکان از آیات و روایات، برای تبیین این مقصود بهره گرفته شده و در ارائه راه حل های تعارض، از بیانات صاحب نظران، و راهبران دینی در خصوص تدوین قوانین مورد نیاز زنان در سیستم قانون گذاری و اجرایی کشور استفاده شده است. در خاتمه پیشنهادهایی نیز به منظور اصلاح قوانین موجود مطرح گردیده است. این پایان نامه با روش توصیفی و تحلیلی که تجزیه و تحلیل داده ها از طریق گردآوری داده ها به شیوه کتابخانه ای انجام شده است.