امروزه شهر کرج به عنوان یکی از پرجمعیت ترین کلانشهرهای ایران که توسعه چشمگیر شهر و شهرنشینی را تجربه می کند با بحران ساخت وساز غیرمجاز مواجه است . بحرانی که آثار دراز مدت آن به نفع هیچ یک از کنشگران شهر نیست و مستقیما پیامدهای سوء اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،زیست محیطی و حقوقی را موجب می شود. در بررسی عوامل گرایش به ساخت وساز غیرمجاز نباید تنها نگاه را به سازندگان معطوف کرد. در فرایند ساخت و ساز در شهر دو گروه دیگر نیز نقش آفرین هستند که شامل شهرداری به عنوان نهاد نظارتی و شهروندان به عنوان مصرف کننده کالای ساختمانی ایفا نقش می کنند. در این پژوهش به بررسی عوامل گرایش به ساخت و ساز غیر مجاز در کرج پرداخته شد . بدین منظور با بررسی و پیشینیه این موضوع و جمع بندی از مطالعات صورت گرفته علل ساخت و ساز غیرمجاز در چهار بٌعد شامل شهری شدن ، عوامل اجتماعی اقتصادی ، اقدامات مدیریتی و عدم قاطعیت ضوابط دسته بندی شدند و تاثیر هریک از این عوامل با نقش آفرینی هریک از کنشگران ساخت و ساز شامل شهرداری ، سازنده و شهروند بررسی گردید.بدین منظور پرسشنامه ای تهیه شد که بین دو گروه شامل سازندگان ساختمان و کارشناسان شهرسازی و کمیسیون ماده 100 شهرداری کرج توزیع گردید. این تحقیق کاربردی و از لحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی می باشد و به منظور آزمون فرضیه ها و سوالات تحقیق از آزمون کولموگروف- اسمیرنف، آزمون تی-تست برای یک نمونه مستقل و آزمون مقایسه میانگین ها استفاده شد. نتایج تحقیق اثرگذاری هر سه کنشگر شهری و هر چهار عامل را تایید نمود،بدین صورت که اثر گذارترین عوامل به ترتیب : اقدامات مدیریتی،عدم قاطعیت ضوابط،عوامل اجتماعی اقتصادی و شهری شدن شناخته شدند و در هریک از این عوامل شاخص هایی همچون؛وابستگی درامدی،سودآوری تخلف،ضعف نظام کنترل و عدم سازگاری ضوابط تاثیر داشتند و شدت اثر گذاری کنشگران شهری در این عوامل به ترتیب شامل:شهرداری،سازندگان و شهروندان بدست آمده است.