مسئله برنامه ریزی و سیاستگذاری مسکن مناسب و الگوی مطلوب برای ساکنان روستایی از دغدغه های برنامه ریزان روستایی است. علیرغم تلاش های صورت گرفته در مسیر تحول وتوسعه مسکن روستایی کشور، این مسئله همچنان دراولویت برنامه های توسعه روستایی قراردارد. تحقیق حاضر در پی آن است که نقش تسهیلات مسکن روستایی را در بهبود الگوی مسکن روستاییان در بخش مرکزی شهرستان نیشابور مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش شناسی، توصیفی- تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش های میدانی و اسنادی کمک گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق در این مطالعه روستاییانی هستند که برای دریافت تسهیلات مسکن اقدام نموده اند و از بین آن ها 16 روستای بالاتر از30 پرونده وام انتخاب شدند و با توجه به فرمول کوکران، تعداد 284 خانوار به شیوه ی تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که ارتباط معناداری بین اعطای تسهیلات مسکن و بهبود الگوی مسکن در بین روستاییانی که وام گرفته اند مشاهده نشد، اما تفاوت معناداری در زمینه بهبود الگوی مسکن بین روستاییان وام گرفته و وام نگرفته وجود دارد. با توجه به یافته های تحقیق در زمینه بهبود الگوی مسکن در منطقه، راهکارهای مقاوم سازی مسکن روستایی با استفاده از الگوهای معماری بومی، سطح زیربنای مناسب برای واحدهای مسکونی نوسازی شده و... برای رسیدن به مسکن مناسب و با کیفیت پیشنهاد می شود.

در کشورهای مختلف، علی رغم تحولات تکنولوژیکی، به دلیل محدودیت منابع آب و خاک و رشد روزافزون جمعیت، فعالیت های کشاورزی به تنهایی توسعه و رشد اقتصادی را در پی نخواهد داشت. لذا ارتباط بین صنعت و کشاورزی توجه به صنایع مکمل این بخش، نظیر صنایع تبدیلی کشاورزی، به عنوان موثرترین راهبرد جهت ایجاد توازن بین جوامع شهری و روستایی، متنوع سازی اقتصاد روستایی، افزایش درآمد روستاییان، بهرهوری مناسب از پتانسیل های بخش کشاورزی و تثبیت جمعیت مطرح است. هدف از انجام این پژوهش نیز، امکان سنجی ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی در بخش مرکزی شهرستان سلسله می باشد. در این راستا روش های مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی- تحلیلی- اسنادی است. همچنین جهت آزمون فرضیات، از مدل سوات(swot)، آزمون رتبه بندی فریدمن و آزمون تی استودنت (t- student)استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی، پرسشنامه ای، میدانی و مصاحبه بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در منطقه ی مورد مطالعه با توجه به توان های محیطی (انسانی و طبیعی)، به میزان بالایی امکان ایجاد صنایع تبدیلی وابسته به زراعت وجود دارد. همچنین بر اساس مدل swot، وجود نیروی انسانی جوان و دسترسی مناسب به مواد اولیه بهترین فرصت منطقه در زمینه گسترش صنایع تبدیلی کشاورزی محسوبمی شود.

طرح مساله: روستانشینی شکل ویژه ای از استقرار ومعیشت انسان و جلوه بارزی از حیات اقتصادی واجتماعی است که با نظامی کم و بیش پایدار در طی قرون متمادی دوام یافته است. نقش وجایگاه روستا در فرایندهای توسعه اقتصادی، اجتماعی وسیاسی در مقیاس محلی ،منطقه ای، ملی و بین المللی وپیامدهای توسعه نیافتگی مناطق روستایی چون فقر ، نابرابری فزاینده، رشد سریع جمعیت بیکاری وغیره موجب توجه جدی به مناطق روستایی وتقدم آن بر توسعه شهری گردیده است. طرح های هادی روستایی از جمله اقدامات مهم در این زمینه می باشد و لزوم مکان یابی بهینه کاربری های پیشنهادی در این طرح ها بیش از پیش مطرح شده است. هدف: پژوهش حاضر،در واقع به دنبال بررسی عوامل موثر بر مکان یابی کاربری های پیشنهادی در طرح های هادی می باشد. روش تحقیق: روش تحقیق در این پژوهش،از نوع کاربردی و ماهیت توصیفی – تحلیلی می باشد و در انجام آن از مطالعات کتابخانه ای، میدانی، آزمایشگاهی و... بهره گرفته می شود. داده ها و اطلاعات از طریق پرسشنامه گردآوری شده و توسط روش های اطلاعات مکانی(gis)و نرم افزارهای expert chice، super decisiond وspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق: یافته های تحقیق نشان می دهد،مکان یابی در توسعه و عمران روستایی، اثرات بسیار زیادی دارد و نتایج حاصل از مکان یابی کاربری های پیشنهادی نشان می دهد که استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل های تصمیم گیری چند معیاره ابزاری مناسب برای شناسایی عوامل موثر بر مکان یابی کاربری ها و شناسایی مکان مطلوب جهت استقرار کاربری ها می باشد. پیشنهادات: با توجه به یافته های تحقیق و جهت افزایش کارایی طرح های هادی عمرانی و در نهایت توسعه و عمران روستایی،نقش مدیران و مسئولان اجرایی در طرح های هادی روستایی افزایش می یابد و لزوم توجه بیشتر به معیارهای مختلف موثر در مکان یابی وتغییر در نگرش کالبدی صرف،به طرح های هادی و ضرورت بازنگری طرح های هادی،لازم و ضروری می باشد.

مشارکت به عنوان یکی از مهم ترین ارکان توسعه پایدار روستایی می باشد و لازم است که در یک بینش جامع قابلیت های بالفعل آن به خصوص در فرآیند اجرای طرح های هادی روستایی مورد سنجش قرار گیرد هدف از این پژوهش، بررسی میزان مشارکت، عوامل موثر بر مشارکت و یا عدم مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح های هادی، و در نهایت میزان توفیق در روند اجرای طرح های هادی در سکونتگاه های روستایی مورد مطالعه است. روش تحقیق: پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش،12 سکونتگاه روستایی شهرستان دشتستان که در آنها مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح چشم گیر بوده است می باشد. در سطح روستاها، حجم نمونه خانوارهای مورد پرسشگری بر اساس فرمول کوکران 257 خانوار بوده است. یافته های پژوهش با توجه به نتیجه آزمون tتک نمونه ای نشان می دهد که میزان مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح های هادی در حد متوسط است. همچنین بر پایه نتیجه همبستگی پیرسن، بین میزان مشارکت روستاییان و عوامل موثر بر مشارکت، و علاوه بر آن بین میزان مشارکت روستاییان و میزان توفیق در روند اجرای طرح رابطه معنی دار مستقیمی وجود دارد. عوامل موثر بر مشارکت 6/34 درصد از تغییرات میزان مشارکت و میزان مشارکت 21 درصد از تغییرات میزان توفیق در روند اجرای طرح را تبیین می نماید. با توجه به یافته های پژوهش راهکارهایی همچون، برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه آشنایی با روند تهیه و اجرای طرح های هادی، توجیه اهداف و فواید طرح های هادی برای روستاییان و..... پیشنهاد می شود