بیشترین تنوع در میان پرندگان زنده مربوط به راسته ی گنجشک سانان می باشد و به عنوان بزرگ ترین آرایه پرندگان شامل تقریبا 60? از کل پرندگان می باشند. حوزه ی آبریز کارده با مساحتی در حدود 54710 هکتار در شمال شرق ایران و شمال شهرستان مشهد بین 3 26 59 تا 48 44 59 طول شرقی و 17 37 36 تا 25 58 36 عرض شمالی واقع گردیده است. این منطقه در دامنه ی جنوبی رشته کوه های هزار مسجد،کپه داغ واقع گردیده و دارای زیستگاه های متنوعی شامل اراضی جنگلی و مرتعی، رودخانه های دائمی و فصلی و هم چنین سد می باشد که این تنوع در زیستگاه باعث تنوع در گونه های گیاهی و جانوری در این منطقه شده است. در این راستا، این مطالعه به منظور شناسایی و بررسی فون گنجشک سانان زادآور حوزه ی آبریز کارده با کمک صفات ریختی و داده های مولکولی انجام شد. بدین منظور نمونه برداری طی فصول بهار و تابستان سال 1391 و 1392 از 10 ایستگاه این حوزه شامل روستاهای کارده، آل، سیج، پنج منه، بلغور، مارشک، خرکت، گوش، بهره و کوشک آباد انجام گردید و از 124 نمونه ی صید شده، پر و بافت گرفته شد و جهت استخراج dna و بررسی های بعدی به آزمایشگاه مولکولی منتقل گردید. نمونه ها ابتدا بر مبنای صفات ریختی و با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر شناسایی گردیدند و سپس به منظور مطالعات تکمیلی، از لحاظ مولکولی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفتند. تعیین توالی ژن میتوکندریایی cox1 با 679 نوکلئوتید برای 84 آرایه از گنجشک سانان حوزه ی آبریز کارده انجام گرفت و در کل 15 خانواده، 26 جنس و 43 گونه از منطقه ی مورد مطالعه، مورد شناسایی قرار گرفتند. شناسایی نمونه ها بر روی درخت های تبار زایشی نزدیک ترین همسایه و بیژین مورد تایید و تحلیل قرار گرفتند. میانگین فاصله مولکولی k2p تغییرات درون گونه ای و بین گونه ای برای مارکر میتوکندریایی cox1 محاسبه گردید. نتایج بیانگر میزان تغییرات بین گونه ای حدود 27 برابر تغییرات درون گونه ای در ژن cox1 برای نمونه های این منطقه می باشد. نتایج حاصل از این آنالیزها، صحت مطالعات ریخت شناسی را مورد تایید قرار دادند و قابلیت اطمینان توالی های cox1 را به عنوان ابزار مولکولی موثر در شناسایی گونه های گنجشک سانان نشان دادند.