تاریخ ایران در سده های اولیه اسلامی یکی از دورهای حساس این سرزمین محسوب می شود، اوضاع و احوال ایران در این عصر متأثر از مهاجرت فاتحان مسلمان به ایران و برخورد دو نظام سیاسی، اجتماعی و فرهنگی متفاوت بود. روند چگونگی پذیرش دین اسلام و ترک آئین زرتشت از سوی ایرانیان و از هم پاشیدگی نظام شاهنشاهی ساسانی، از مهم ترین مسائل قابل بحث در این مقطع زمانی است. در این عصر شکل و شمایل جامعه ایران که طی چندین قرن بدون تغییر و دست نخورده باقی مانده بود، به دنبال مهاجرت اعراب به تدریج تغییر کرده و رفته رفته پیوند خود را با گذشته باستانی اش از دست داد و چهره ای متفاوت از گذشته به وجود آورد.

در گستره سرزمین ایران میتوان شاهد استحکامات بیشماری نظیر قلعه ها بود که در واقع یادگاری از دوران گذر بشر از زندگی غارنشینی به مرحله یکجانشینی هستند.از این رو میتوان گفت انسانها از همان ابتدا به دنبال مسکن و مأوایی بودند تا بتوانند تا حدی امنیت را برای زندگی خویش فراهم نمایند و از آسیب هایی که در محیط اطراف آنان را تهدید مینمود در امان باشند. اما قلعه سازی نه تنها در این مرحله از تاریخ بلکه در ادوار بعدی نیز ادامه و تکامل یافت . به طوریکه در سراسر این سرزمین میتوان قلعه ها،حصار ها،برج هایی را مشاهده نمود که هر کدام را در دوره های مختلف به جهت هدف و مقصودی ساخته شده اند. بر این اساس پژوهش پیش روی در تلاش است ویژگی ها و کارکرد قلعه ها در عصر صفوی را بر اساس روشی توصیفی – تحلیلی ارزیابی کند. نتایج به دست امده از این پژوهش بر اساس منابع تاریخی نشان میدهد اگر چه احداث قلعه ها در طول تاریخ بیشتر جنبه دفاعی و نظامی داشته است اما این استحکامات استوار در طی عصر صفویه کارکردهای دیگری داشته اند . دژها در این دوره اغلب جایگاهی مناسب برای نگهداری زندانیان همچنین اصلی ترین مکان جهت نگهداری خزائن سلطنتی و نیز جایگاهی مناسب جهت فعالیت مخالفان حکومتی و در زمان حمله دشمنان یک مکان قابل عتماد و مآمن مردم عادی و . . . بودند.