نام پژوهشگر: فتح‌الله مجتبایی

فرهنگ توصیفی اصطلاحات بودایی در متن سغدی بودایی "سوتره علت و معلول کردار"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - پژوهشکده زبانشناسی 1393
  لیلا نوری کشتکار   زهره زرشناس

سوترۀ علت و معلول کردار متنی است بودایی که به سه زبان چینی، سغدی و تبتی یافت شده است. نسخۀ سغدی این اثر ازجمله آثار دینی این زبان و متعلق به فرقۀ مهایانۀ آئین بوداست که به اواخر سدۀ هشتم یا اوایل سدۀ نهم میلادی تعلق دارد. سوترۀ علت و معلول کردار، درواقع متنی در تبیین قانون کرمه در فلسفۀ بودایی است. قانون کرمه قانون «هر علتی معلولی دارد» است و همۀ موجودات ذی روح را شامل می شود. این متن شرح قانون دْهَرمه از زبان بوداست که می آموزد هر موجودی نتیجۀ نیکی ها و بدی های خود را در زندگی یا زندگی های بعدی اش، بنا به تفکر بودایی، خواهد دید. در این رساله، اصطلاحات بودایی به کاررفته در متن این اثر، به گونۀ توصیفی شرح داده شده اند. نیز این رساله در ادامه شامل یادداشت های مربوط به قسمت واژه نامۀ توصیفی، شواهدی از کاربرد این اصطلاحات، واژه نامه های سغدی بودایی ـ فارسی، سغدی بودایی ـ سنسکریت و سغدی بودایی ـ چینی، نمایۀ سغدی، سنسکریت و فارسی است.