هدف مطالعه حاضر، مقایسه ویژگی های کمی و کیفی تخم مرغ در لاین آرین، سویه بومی آذربایجان غربی و سویه راس 308؛ مقایسه ویژگی های کمی و کیفی، جوجه یک‏روزه، وزن بدن و لاشه؛ و بررسی ارتباط بین صفات کمی و کیفی تخم‏مرغ، ویژگی های جوجه یک‏روزه و خصوصیات لاشه در لاین آرین، سویه بومی، آمیخته آرین و بومی، آمیخته بومی و آرین و سویه راس 308 بود. بررسی‏های کمی و کیفی تخم‏مرغ با استفاده از 190 و 210 تخم آرین و بومی در سن 38 هفتگی و 40 تخم سویه راس انجام شد. صفات مورد بررسی عبارت‏ از وزن تخم‏مرغ، طول تخم‏مرغ، عرض تخم‏مرغ، شاخص تخم¬مرغ، ضخامت پوسته تخم¬مرغ، مقاومت پوسته تخم¬مرغ، اختلاف ارتفاع سفیده رقیق و غلیظ، واحد هاو، رنگ زرده، وزن زرده، وزن پوسته و وزن سفیده بودند. سن بلوغ جنسی، وزن بلوغ جنسی و وزن اولین تخم‏مرغ در سویه‏های آرین و بومی ثبت شد. برای بارور کردن تخم‏مرغ‏ها از روش تلقیح مصنوعی استفاده شد. جوجه-های آرین و بومی، به ترتیب نتاج والدین آرین خالص و بومی خالص بودند. آمیخته¬های آرین و بومی حاصل تلقیح مصنوعی مرغ¬های بومی با اسپرم خروس¬های آرین و آمیخته¬های بومی و آرین نیز حاصل تلقیح مصنوعی مرغ¬های آرین با اسپرم خروس¬های بومی بودند. جوجه¬های سویۀ راس 308 نیز از یک گلۀ مادر، که هم سن پرندگان بومی و آرین در مطالعه حاضر بودند، تهیه شدند. جوجه‏ها بعد از تولد و ثبت رکورد ( وزن، قد، طول و عرض شانک) و دریافت شماره انفرادی به سالن پرورش با سیستم بستر منتقل شدند. پرندگان سویه‏های آرین و راس 308 در 42 روزگی، آمیخته‏ها در 56 روزگی و پرندگان سویه بومی در دو سن 42 و 77 روزگی کشتار شدند. خصوصیات مورد بررسی در گوشت عبارت از صفات وزن بدن و اجزای لاشه، ابعاد سینه، ph، رنگ، نیروی برشی و ظرفیت نگهداری آب گوشت بودند. ارتباط بین صفات کمی و کیفی تخم‏مرغ، ویژگی های جوجه یک‏روزه و خصوصیات لاشه با استفاده از روش شبکه‏های عصبی مصنوعی بررسی شد. وزن تخم‏مرغ، ارتفاع سفیده، واحد هاو و وزن سفیده در سویه آرین، شاخص تخم‏مرغ، وزن پوسته و وزن زرده در سویه راس و ضخامت پوسته، مقاومت پوسته و رنگ زرده در سویه بومی بیشترین مقدار را داشتند (01/0 > p). سن بلوغ جنسی، وزن بلوغ جنسی و وزن اولین تخم‏مرغ در سویه آرین بیشتر از سویه بومی بود (01/0 > p). قد جوجه، طول و عرض شانک در سویه راس 308 و وزن تولد در آمیخته بومی و آرین بیشتر از سایر سویه ها بود (01/0 > p). بالاترین ظرفیت نگهداری آب و کم‏ترین روشنایی گوشت به ترتیب متعلق به سویه راس 308 و سویه آرین بود. سویه آرین تردترین گوشت را داشت. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، خصوصیات کمی و کیفی تخم‏مرغ در سویه آرین بهتر از سویه بومی بود، پس برای ایجاد آمیخته بین سویه‏های آرین و بومی، بهتر است سویه آرین به عنوان پایه مادری در نظر گرفته شود. هم‏چنین از آن‏جایی که خصوصیات کیفی گوشت سویه‏های آمیخته با سویه راس 308 تفاوت‏های جزیی داشت، در صورت تجاری کردن این سویه‏ها، احتمالاً گوشت آن‏ها از نظر بازار پسندی مشکل نخواهد داشت.

امروزه مطالعه ژنتیکی خصوصیات رفتاری در سگ ها اهمیت بسزایی دارد، هر چند اطلاعات زیادی در رابطه با ژن های کنترل کننده رفتار، خصوصا یادگیری و حافظه، در سگ سانان در دسترس نمی باشد. لذا در تحقیق حاضر ابتدا با کاوش در داده های زیستی و متون علمی موجود، چنین ژن هایی در موش، رت و سایر جانداران یافت شد. اما از آنجا که صرف وجود یک ژن در گونه های مختلف نشان دهنده عملکرد یکسان آن ژن، در آن گونه ها نیست، ابتدا با بررسی و انجام آنالیز هایی در پایگاههای اطلاعاتی متعددی همچون ncbi، uniprot، interpro، kegg، quick go و psort پروتئین های کد شونده توسط این ژن ها در سگ ردیابی شدند و سپس به بررسی خانواده پروتئینی، دومین ها، پروسه های بیولوژیکی، عملکرد مولکولی، موقعیت سلولی و مسیر های متابولیسمی مرتبط با این پروتئین ها پرداخته شد. نتیجه تحقیق نشان داد که تعداد ی از این پروتئین-ها در گونه مورد نظر و سگ دارای دومین های یکسان و موقعیت سلولی یکسان بوده و همچنین در مسیر متابولیسمی یکسانی شرکت دارند. به این ترتیب پیش بینی می شود که این ژن ها در صورت بیان در بافت اصلی کنترل رفتار یادگیری (هیپوکمپوس)، در یادگیری و حافظه در سگ موثر باشند. سپس به منظور بررسی بیان این ژن ها در ناحیه هیپوکمپوس سگ، تمامی این ژن ها در geo profileبررسی شدند و اطلاعات موجود نشان داد که سه ژن bdnf، cck و tac1 در بافت فوق بیان داشته و بنابراین در میان ژن های بررسی شده، این سه ژن به طور حتم از ژن های کاندید مرتبط با یادگیری و حافظه سگ هستند که می توانند مورد بررسی بیشتر قرار گیرند، به همین خاطر به آنالیز ژنی و پروتئینی آن ها پرداخته شد. در بخش دوم تحقیق، توالی های نوکلئوتیدی مربوط به این 3 ژن در سگ و 6 گونه دیگر از بانک اطلاعاتی ncbi بدست آمد و مرتب شد. نتایج سینتنی نشان داد بخشی از قطعه کروموزومی حاوی ژن bdnf و ژن های پیرامون آن در سگ معادل همان بخش در سایر گونه های بررسی شده (گاو، رت، موش، میمون و شامپانزه) به جز انسان می باشد. در مورد بخشی از قطعه کروموزومی حاوی ژن cck و ژن tac1 در سگ و سایر گونه ها، سینتنی کامل دیده می-شود. درخت فیلوژنی و تکامل مولکولی توالی نوکلئوتیدی و پروتئینی با استفاده از روش neighbor-joining با بکارگیری نرم افزارهای clustalx2 و r رسم شد. آنالیز فیلوژنی توالی نوکلئوتیدی هر سه ژن نتایج یکسانی را نشان داد که توالی نوکلئوتیدی سگ و گاو شباهت بیشتری با یکدیگر داشته و با فاصله اندکی از سایر توالی ها در گونه های دیگر قرار دارند. آنالیز فیلوژنی توالی پروتئینی هر سه ژن نشان دهنده شباهت زیاد این سه ژن در گونه های بررسی شده با یکدیگر است، هرچند در دو ژن bdnf و tac1 توالی پروتئینی سگ و رت و در ژن cck توالی پروتئینی سگ و گاو شباهت بیشتری به یکدیگر نشان دادند. ناحیه پروموتر با استفاده از promoter 2.0 prediction پیش بینی شد و سپس آنالیز پروموتر با استفاده از tess و match صورت گرفت، در ادامه نیز متیلاسیون ناحیه پروموتری در هر سه ژن مورد بررسی قرار گرفت. به این ترتیب آنالیز پروموتر ژن bdnf در سگ، فاکتور های رونویسی nkx2-5، rfx1، hnf-4، evi-1 و hnf-3beta را مشخص کرد که در این بین، ناحیه قرار گیری فاکتور رونویسی hnf-4 به دلیل قرار گرفتن در سایت cpg در معرض متیلاسیون قرار دارد و نیز برای ژن tac1 در سگ فاکتور های رونویسی hnf-1، oct-1، pax-4 و pax-6 و برای ژن cck فاکتورهای رونویسی ap-1 و c-rel آشکار شد که هیچ یک از نواحی اتصال فاکتور های رونویسی مربوط به پروموتر این دو ژن در سگ، در سایت های cpg یافت شده قرار ندارد. آنالیز پروتئینی هر یک از این سه ژن در گونه های یاد شده، نشان داد که این سه ژن در هر هفت گونه مورد بررسی عملکرد یکسانی دارند. در انتها به منظور تعیین فشار انتخاب برای هر یک از این سه ژن نسبت dn/ds توسط نرم افزار dnasp5 محاسبه شد که برای ژن های bdnf، tac1 و cck به ترتیب مقدار عددی 0/0426، 0/814و 0/844 نشان دهنده انتخاب خالص در طی تکامل این ژن ها در این گونه ها می باشد. بنابراین بررسی ساختار و میزان بیان ژن های کاندیدای فوق در بافتهای مرتبط با یادگیری در جمعیت سگهای پلیس و بومی کشور جهت معرفی آنها بعنوان کاندید سگ پلیس در تحقیقات تکمیلی باید مد نظر قرار گیرد.