هدف مطالعه حاضر، مقایسه ویژگی های کمی و کیفی تخم مرغ در لاین آرین، سویه بومی آذربایجان غربی و سویه راس 308؛ مقایسه ویژگی های کمی و کیفی، جوجه یک‏روزه، وزن بدن و لاشه؛ و بررسی ارتباط بین صفات کمی و کیفی تخم‏مرغ، ویژگی های جوجه یک‏روزه و خصوصیات لاشه در لاین آرین، سویه بومی، آمیخته آرین و بومی، آمیخته بومی و آرین و سویه راس 308 بود. بررسی‏های کمی و کیفی تخم‏مرغ با استفاده از 190 و 210 تخم آرین و بومی در سن 38 هفتگی و 40 تخم سویه راس انجام شد. صفات مورد بررسی عبارت‏ از وزن تخم‏مرغ، طول تخم‏مرغ، عرض تخم‏مرغ، شاخص تخم¬مرغ، ضخامت پوسته تخم¬مرغ، مقاومت پوسته تخم¬مرغ، اختلاف ارتفاع سفیده رقیق و غلیظ، واحد هاو، رنگ زرده، وزن زرده، وزن پوسته و وزن سفیده بودند. سن بلوغ جنسی، وزن بلوغ جنسی و وزن اولین تخم‏مرغ در سویه‏های آرین و بومی ثبت شد. برای بارور کردن تخم‏مرغ‏ها از روش تلقیح مصنوعی استفاده شد. جوجه-های آرین و بومی، به ترتیب نتاج والدین آرین خالص و بومی خالص بودند. آمیخته¬های آرین و بومی حاصل تلقیح مصنوعی مرغ¬های بومی با اسپرم خروس¬های آرین و آمیخته¬های بومی و آرین نیز حاصل تلقیح مصنوعی مرغ¬های آرین با اسپرم خروس¬های بومی بودند. جوجه¬های سویۀ راس 308 نیز از یک گلۀ مادر، که هم سن پرندگان بومی و آرین در مطالعه حاضر بودند، تهیه شدند. جوجه‏ها بعد از تولد و ثبت رکورد ( وزن، قد، طول و عرض شانک) و دریافت شماره انفرادی به سالن پرورش با سیستم بستر منتقل شدند. پرندگان سویه‏های آرین و راس 308 در 42 روزگی، آمیخته‏ها در 56 روزگی و پرندگان سویه بومی در دو سن 42 و 77 روزگی کشتار شدند. خصوصیات مورد بررسی در گوشت عبارت از صفات وزن بدن و اجزای لاشه، ابعاد سینه، ph، رنگ، نیروی برشی و ظرفیت نگهداری آب گوشت بودند. ارتباط بین صفات کمی و کیفی تخم‏مرغ، ویژگی های جوجه یک‏روزه و خصوصیات لاشه با استفاده از روش شبکه‏های عصبی مصنوعی بررسی شد. وزن تخم‏مرغ، ارتفاع سفیده، واحد هاو و وزن سفیده در سویه آرین، شاخص تخم‏مرغ، وزن پوسته و وزن زرده در سویه راس و ضخامت پوسته، مقاومت پوسته و رنگ زرده در سویه بومی بیشترین مقدار را داشتند (01/0 > p). سن بلوغ جنسی، وزن بلوغ جنسی و وزن اولین تخم‏مرغ در سویه آرین بیشتر از سویه بومی بود (01/0 > p). قد جوجه، طول و عرض شانک در سویه راس 308 و وزن تولد در آمیخته بومی و آرین بیشتر از سایر سویه ها بود (01/0 > p). بالاترین ظرفیت نگهداری آب و کم‏ترین روشنایی گوشت به ترتیب متعلق به سویه راس 308 و سویه آرین بود. سویه آرین تردترین گوشت را داشت. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، خصوصیات کمی و کیفی تخم‏مرغ در سویه آرین بهتر از سویه بومی بود، پس برای ایجاد آمیخته بین سویه‏های آرین و بومی، بهتر است سویه آرین به عنوان پایه مادری در نظر گرفته شود. هم‏چنین از آن‏جایی که خصوصیات کیفی گوشت سویه‏های آمیخته با سویه راس 308 تفاوت‏های جزیی داشت، در صورت تجاری کردن این سویه‏ها، احتمالاً گوشت آن‏ها از نظر بازار پسندی مشکل نخواهد داشت.