نام پژوهشگر: فرین‌دخت زاهدی

فراگشت بن مایه های اساطیری به نقش مایه های درختی در هنرهای سنتی: نقش برجسته ها، نگارگری، فرش، پارچه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و هنر - دانشکده هنر و معماری 1392
  آزاده جهان آرا   فرین دخت زاهدی

عنوان این پروژه « فراگشت بن مایه های اساطیری به نقش مایه های درختی در هنر های سنتی» می باشد که در چهار زمینه از هنرهای سنتی، شامل نقش برجسته ها، نگارگری، فرش و پارچه بررسی و در پنج فصل ارائه شده است. در چهار فصل اول به مبحث اسطوره بویژه اساطیر گیاهی و نمونه ی دگردیسی هایی از این دست در متون کهن ایرانی پرداخته شده و هدف از آن بررسی نقش مایه های حاصل از این بن مایه ها می باشد. فصل آخر این رساله به بررسی این نقش مایه ها در قالب نقش برجسته، نگارگری، فرش و پارچه توجه دارد. در این بخش درختان مقدس در آثار تجسمی باستانی ایران بررسی شده اند. که این امر با توجه به دستاوردهای بخش اول صورت گرفته است. جهت این بررسی مجموعه ای از تصاویر آثار تجسمی با نقش درخت ، جمع آوری و به ترتیب قدمت و بر اساس نوع اثر ( نقش برجسته ها ، نگار گری ، فرش ) دسته بندی شده است. که در هر دسته بر حسب نیاز، زیر شاخه هایی نیز تعریف شده است. مانند نقش برجسته که بخشهایی در زمینه های مختلف از جمله تزئینات معماری ، شهر و... را در بر می گیرد. مجموعه این تصاویر به صورت آلبوم همراه با توضیحاتی در برخی قسمتها و در فصل آخر آورده شده است. متودولوژی این تحقیق، توصیفی تحلیلی می باشد و با استفاده از روش کتابخانه ای صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش، در درجه ی اول جایگاه ارزشمند نمادهای ایرانی از جمله درخت و ویژگیهای ماوراء الطبیعی آن ها را در اذهان ایرانیان نشان می دهد . سپس با تأکید بر اهمیت و ارزش نمادین درخت در آثار باستانی ایران و همچنین هنرهای سنتی که منطبق بر اعتقادات و باورهای ایرانیان است، آنها را ارزشیابی می کند.