نام پژوهشگر: الهام احمد‌پور

بررسی کارکرد اسطوره در شعر أمل دنقل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  الهام احمد پور   رسول دهقان ضاد

حضور اسطوره و شخصیت های اسطوره ای در شعر معاصر عرب و نوع فراخوانی آنها به عنوان یکی از مهم ترین تحولات ساختاری و مضمونی، جایگاه ویژه ای نزد ناقدان و پژوهشگران دارد. فراخوانی اسطوره توسط شاعران معاصر، غالبا جهت تبیین موضوعات و مشکلات سیاسی و اجتماعی انجام می شود و در عین حال جان پناه آنان در مقابل حکومت و زندان و بازداشت است. امل دنقل شاعر بزرگ مصری به عنوان یکی از سرآمدان سنت گرایی، با ایجاد تغییرات بنیادین در شیوه به کارگیری اسطوره و نمادهای اسطوره ای، توانست رویکردی جدید در شعر عربی به وجود آورد که او را از نسل پیشین خود جدا نمود و اسوه ی نسل معاصر خویش ساخت. در هم آمیختن چندین شخصیت اسطوره ای از ملل مختلف در یک شعر و پردازش آن در جهت بیان بحران های جامعه شکست خورده عرب نیز از جمله شگردهای این شاعر است. در پایان نامه حاضر که به بررسی کارکرد اسطوره در شعر امل دنقل می پردازد آنچه حاصل شد این است که دنقل در آغاز با تقلید از شاعران معاصر، اساطیر ملل مختلف را در شعرش به کار گرفت، امّا با گذر زمان با ترک فرهنگ غیربومی و به کارگیری اساطیر عربی- اسلامی، رویکردی جدید در فراخوانی اساطیر ایجاد کرد که او را از شاعران معاصر متمایز ساخت. وی با توجه به میراث و سنت عربی- اسلامی، تلاش کرد واقعیت های موجود در جهان عرب و نابسامانی های آن را به چالش کشد، جامعه ی خفقان زده ی عرب را بیدار کند و روح عظمت پیشین امت را بار دیگر در وجود آن بدمد.