به¬منظور ارزیابی اثر زئولیت و محلول¬پاشی کیتوزان در گیاه کنجد تحت شرایط مختلف آبیاری، آزمایشی به-صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار در در مزرعه¬ی تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع¬طبیعی استان یزد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش کم¬آبی (%50 =i¬0 به¬عنوان شاهد، %65 =i1 به¬عنوان تنش متوسط و %80 =i2 به¬عنوان تنش شدید، بر اساس درصد تخلیه¬ی آب قابل دسترس گیاه از خاک) در کرت¬های اصلی و تیمارهای محلول¬پاشی در چهار سطح (کیتوزان با غلظت¬های 4/0 (f1) و 05/0 درصد (f2)، آب مقطر (شاهد) (f3) و اسید استیک یک درصد (f4)) و کاربرد زئولیت در دو سطح (عدم کاربرد (z0) و کاربرد 5/4 تن در هکتار (z1)) در کرت¬های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثرات متقابل هر سه تیمار بر عملکرد روغن و دانه، تعداد بذر در کپسول و ارتفاع اولین کپسول از زمین معنی¬دار است. در شرایط i0 z1 محلول¬پاشی کیتوزان 4/0 درصد عملکرد دانه و روغن را 4 و 5 درصد نسبت به شاهد آب مقطر افزایش داد. همچنین مشخص شد کاربرد زئولیت در سطح بدون تنش، وزن خشک کل، درصد روغن و تعداد کپسول در بوته را به ترتیب 70 و 10 درصد و 4 برابر نسبت به عدم کاربرد این ماده معدنی در سطح i2 کاهش داد. لذا زئولیت و کیتوزان می¬توانند آسیب¬های ناشی از تنش¬ کم¬آبی را در برخی صفات تعدیل کرده و به بالا بردن توانایی این گیاه در راستای افزایش عملکرد و اجزای آن کمک کنند.