نام پژوهشگر: سمانه صالحی امیری
سمانه صالحی امیری محمود محمدی شریف
جایگزینی آفت کشهای شیمیایی با ترکیبات گیاهی یکی از تحقیقات رو به گسترش در اکثر سیستم های کشاورزی است. در این پژوهش کارایی عصاره آبی و عصاره اتانولی چهار گیاه آقطی (sambucus ebulus)، گزنه (urtica dioica)، تمشک (rubus fruticosus) و سرخس عقابی (pteridium aquilinum) روی ماده های بالغ کنه tetracychus urticaeیکی از مهمترین آفات محصولات کشاورزی و گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. عصاره ها با استفاده از پودر برگ خشک شده گیاهان و دستگاه تبخیر کننده گردان تهیه شدند. کارایی عصاره های آبی گیاهان آقطی و گزنه با استفاده از پنج غلظت و گیاهان سرخس عقابی و تمشک با استفاده از چهار غلظت براورد شد. برای آزمایش کارایی عصاره ها ی اتانولی تجزیه پروبیت انجام شد. در بررسی دوام عصاره ها، کاهش احتمالی مرگ ومیر ناشی از سه غلظت مختلف برای هر عصاره در نتیجه 24، 48 و 72 ساعت تاخیر در وارد کردن کنه ها به ظروف تیمار براورد شد. در آزمایش های مربوط به بازدارندگی تخمگذاری ابتدا کنه ها روی برگ ها قرار داده شد. تعداد تخم های گذاشته شده 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار شمارش شدند. نتایج اولیه نشان داد که عصاره آبی تمشک کارایی مناسبی برای کنترل این گونه ندارد. کمترین و بیشترین مرگ و میر ایجاد شده توسط عصاره آبی سرخس عقابی بترتیب 16/99 و 49/89 درصد، برای عصاره آقطی بترتیب 12/6و 49/2 درصد و برای عصاره گزنه بترتیب 9/25 و 26/76 درصد بدست آمد. مقدار lc50 عصاره های اتانولی آقطی، گزنه، سرخس عقابی و تمشک برای کنه های ماده بالغ بترتیب 0/54 0/82، 0/72 و 0/76 میلی گرم بر سانتی متر مربع براورد شد. در بررسی دوام کشندگی عصاره ها شخص شد که عصاره گزنه تا 48 ساعت دوام بالایی داشت. بعد از آن بترتیب عصاره تمشک، عصاره آقطی و عصاره سرخس عقابی قرار گرفتند. درصد کاهش تخمگذاری در کنه های تیمار شده با عصاره تمشک ( 92/98درصد در بالاترین غلظت) بیش از سایر عصار ها بود. بطور کلی عصاره های اتانولی می توانند جایگزین مناسبی برای آفت کش های شیمیایی باشند که اثرات زیان آوری روی محیط زیست، انسان ها و حشرات مفید ندارند.