نام پژوهشگر: محمدجواد علیمحمدی
پرنیا پژوهش فر محمدجواد علیمحمدی
این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی این هدف که رویکرد سنّتگرا در نقاشیخط دهه80چگونه بازنمود پیدا کرده و رویکرد هنرمندان به نقاشیخط در این دهه چه تغییری کرده است ، می پردازد . منظور از رویکرد سنّتگرا جریاناتی است که گرایش غالب آنها بازگشت به سنّتها برا احیای هویت خویشتن می باشد . برای این منظور2اثر از10هنرمند شاخص این عرصه به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفت . در بررسی این20اثر، شاخصه هایی تکرار شده که در رویکرد سنّتگرا به عنوان دلالتگر مفهوم سنّت ترویج شده است . این امر تحت تأثیر شرایط بازار اقتصادی هنر نیز قرار گرفته و با رونق فروش آثار نقاشیخط در خاورمیانه و کشورهای عربی، بر تمایل به استفاده از از این المان ها افزوده است . با توجه به این استقبال از نقاشیخط و نیز عدم رونق خوشنویسی سنتی،خوشنویسان با ارایه آثار نقاشیخط با تمرکز بیشتر و برجسته کردن نقش خوشنویسی در آثار،در روی آوردن به این عرصه پیشی گرفتند اما با توجه به محدودیت های عنصر خط ، اغلب آثار از بعد معنایی تهی و به یک اثر بصری زیبا خلاصه گشتند و آثار معناگرا نیز صرفا در حد انتقال مفاهیم سنّت توان مفهومی داشته و از بازگویی جریانات اجتماعی که ظرفیت نقادی و اثرگذاری بر جامعه را ایجاد می کند تهی هستند.
سمیه زیرک جدی محمدجواد علیمحمدی
تعزیه و نقاشی قهوه خانه ای گونه ای از هنر هستند که ریشه در میراثی اسطوره ای،ملی،مذهبی با توجه به افکار و اعتقادات مردم دارند . این هنرها هم سو و متاثر از یکدیگر، جلوه گاه مناسبی برای به تصویر کشیدن ایمان و باورهای اعتقادی و مذهبی مردم توسط هنرمندانی،اغلب مکتب ندیده و برخاسته از اجتماع هستند . یکی از موضوعاتی که در تعزیه و نقاشی قهوه خانه ای اهمیت بسیار دارد ،حوادث واقعه ی کربلا و به ویژه عاشورا است ، این هنرمندان بدین منظور از نمادهای تجسمی و تصویری نیز درجهت درک بهتر معنا توسط مخاطب بهره می گیرند، که در مواردی بسیار، این نمادها سبب تاثیرپذیری این هنرها ازیکدیگر شده است . در این پژوهش که به صورت موردی (case study) ، به مطالعه بینامتنی و تطبیقی میان تعزیه و نقاشی قهوه خانه ای می پردازد و نمادهای تجسمی و تصویری تعزیه شناسایی و تاثیر و کاربرد آن ها در نقاشی قهوه خانه ای مورد پژوهش قرار خواهد گرفت . با توجه به مطالعات صورت گرفته در فصول چهارگانه این پژوهش ، با شناسایی نمادهای تجسمی و تصویری هنرهای مورد بحث و شناخت ویژگی های آن ها در دوره قاجار و پهلوی ( اوایل پهلوی ) و با استناد به آثار و تصاویر به دست آمده و مطالعه و تطبیق آن ها با یکدیگر از منظر نمادشناسی پی خواهیم برد که ، این هنرمندان باتوجه به آموزه های دینی ، ملی ، باورهای عامیانه و همچنین ذهن خیال پرداز هنرمندانه ، پیوندی متناسب میان نمادهای تجسمی و تصویری و موضوع مورد روایت در جهت درک بهتر معنا توسط مخاطب برقرار می سازند ، تا در ذهن او تاثیری ماندگار ایجاد کنند .