نام پژوهشگر: عبدالله پارسایی
اصغر پورحسن اسماعیل چمنی
گل¬محمدی از گروه رزهای معطر می¬باشد. منشاء گل¬محمدی ایران و نواحی شرقی بوده و گل ملی ایران است. بیشترین کاربرد گل¬محمدی، عصاره¬گیری از گلبرگ¬ها، روغن گیری و تولید گلاب است. خشکی یکی از تنش¬های محیطی مهم در کاهش رشد، توسعه و تولید گیاهان می¬باشد. به منظور بررسی واکنش ژنوتیپ های گل¬محمدی به تنش خشکی در شرایط کشت بافت و بررسی میزان تحمل به خشکی این ژنوتیپ ها، آزمایشی با 4 ژنوتیپ¬ جمع¬آوری شده از مناطق مختلف استان اردبیل در 4 سطح خشکی ایجاد شده با پلی اتیلن گلیکول (0، 15، 30 و 45 گرم¬در لیتر) به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 91-92 در آزمایشگاه کشت بافت گروه علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. در طول آزمایش شاخص¬های مورفو فیزیولوژیکی ژنوتیپ ها مورد اندازه¬گیری قرار گرفت. همچنین تحمل به خشکی ژنوتیپ ها با استفاده از محتوای پرولین آزاد برگی ژنوتیپ ها تعیین شد. بر اساس صفات رویشی اندازه-گیری شده (درصد برگ¬های سبز و نکروزه، وزن¬تر شاخساره و ریشه، تعداد و طول ساقه و ریشه در هر ریزنمونه و ...) مشخص گردید ژنوتیپ منطقه گرمی نسبت به سه ژنوتیپ دیگر برتری داشت و با توجه به عملکرد رویشی مطلوب ژنوتیپ گرمی به عنوان ژنوتیپ احتمالی مقاوم به تنش خشکی انتخاب شد و ژنوتیپ اردبیل نیز حساس¬ترین ژنوتیپ احتمالی به تنش خشکی بود. بیشترین میزان پرولین آزاد برگ در سطوح متفاوت تنش به ترتیب در ژنوتیپ های گرمی، خلخال، مشکین¬شهر و اردبیل بدست آمد. با توجه به شاخص¬ حساسیت به تنش (ssi) مشخص شد ژنوتیپ خلخال حساس¬ترین و ژنوتیپ گرمی مقاوم¬ترین ژنوتیپ بومی گل¬محمدی به تنش خشکی می¬باشند. بر اساس شاخص¬های تحمل به خشکی (tol)، مقاومت به تنش (sti)، میانگین بهره¬وری تولید (mp) و میانگین هندسی (gmp) نیز به ترتیب ژنوتیپ های گرمی، خلخال، مشکین¬شهر مقاوم¬ترین ژنوتیپ ها به تنش خشکی بودند و ژنوتیپ اردبیل کمترین میزان تحمل به خشکی را داشت.