نام پژوهشگر: علی کدخدائی ایلچی
عبداله چوکل بهمن سلیمانی
میدان گازی فوق عظیم پارس جنوبی، بزرگ ترین میدان گازی خاورمیانه است که به صورت مشترک بین ایران و قطر و در خلیج فارس قرار دارد. اهمیت مطالعه این میدان به لحاظ مشترک بودن، دو چندان است. شعاع گلوگاه تخلخل، تراوایی و تخلخل از پارامترهای بسیار مهم می باشند که تعیین دقیق آن ها در میادین نفتی، از اهمیت ویژه ای در بهره برداری و توسعه این میادین برخوردار است. در این مطالعه روند تغییرات این پارامترها در میدان پارس جنوبی مورد توجه قرار گرفت. به دلیل در دسترس نبودن داده های تخلخل و تراوایی در کل طول چاه، این پارامترها با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی، با دقت بالایی تخمین زده شد. به طوری که r2 حاصل از رگرسیون داده های حاصل از شبکه عصبی با داده های مغزه، برای تخلخل بیش از 8/0 و برای تراوایی بیش از 7/0 است. برای تعیین مقدار شعاع گلوگاه تخلخل، از روابط تجربی وینلند و پیتمن استفاده شد. سپس روند تغییرات این پارامترهای پتروفیزیکی در گستره میدان با استفاده از روش های زمین آماری و به کمک نرم افزار petrel مدل سازی شد. با توجه به مدل ساختمانی، میدان پارس جنوبی یک چین ملایم است که شیب دامنه شرقی آن بیشتر از دامنه غربی است. در بررسی های انجام گرفته از مقاطع طولی و عرضی میدان مشخص شد که این میدان احتمالاً فاقد گسل مهم است و شاید بتوان با استفاده از مطالعات ژئوفیزیکی در مورد وجود گسل در میدان اظهار نظر کرد. مدل سازی خواص پتروفیزیکی با استفاده از روش شبیه سازی گوسی پی در پی (sgs) انجام گرفت. با توجه به مدل حاصل از تخلخل و تراوایی، مشخص شد که در این میدان هیچ ارتباط منطقی بین پراکندگی تخلخل با تراوایی وجود ندارد و این می تواند به علت کربناته بودن لیتولوژی مخزن کنگان باشد. با توجه به مدل تراوایی مشخص شد که روند افزایش تراوایی در این میدان از سمت غرب به شرق میدان پیروی می کند که منطبق بر افزایش شیب میدان به سمت شرق است. از طرفی، بررسی مدل های حاصل از شعاع گلوگاه تخلخل ارتباط نزدیک بین جهت تغییرات شعاع گلوگاه و تراوایی و نیز نقشه های هم شیبی را نشان می-دهد. همچنین بررسی نگارهای تخمینی تخلخل و تراوایی حاصل از شبکه عصبی و نیز نگار شعاع گلوگاه بدست آمده از روابط وینلند و پیتمن، نشان از ارتباط نزدیک روند تغییرات تراوایی با شعاع گلوگاه و عدم ارتباط خاص در روند تراوایی و شعاع گلوگاه با روند تغییرات تخلخل را نشان می دهد. براساس نتایج حاصل از بررسی پتروفیزیکی، به طور کلی زون مخزنیkg4 بهترین کیفیت مخزنی و همچنین زون kg1 ضعیف ترین شرایط مخزنی را نشان می دهند.