نام پژوهشگر: مریم قنبری خشنو
مریم قنبری خشنو منصور تاجداران
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین وضعیت و امکانات موجود در کتابخانه¬های عمومی استان همدان جهت ارائه¬ی خدمات جنبی از دیدگاه کتابداران است. روش¬شناسی: روش پژوهش حاضر، پیمایشی توصیفی از نوع کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه¬ی محقق¬ساخته است. جامعه¬ی آماری پژوهش شامل 108 نفر از کتابداران کتابخانه¬های عمومی استان همدان است که در 79 باب کتابخانه¬ی عمومی این استان فعالیت می¬کنند. یافته¬ها: نتایج پژوهش نشان می¬دهد که در 4/95 درصد از کتابخانه¬¬های عمومی مورد مطالعه، انواع مختلفی از خدمات جنبی ارائه می¬گردد. در میان خدمات جنبی ارائه شده، برنامه¬های جلسات مثنوی و شاهنامه¬خوانی، آموزش زبان انگلیسی، آموزش خوش¬نویسی و مسابقه¬ی نقاشی با بیشترین استقبال از سوی کاربران مواجه بوده¬اند. نتایج دیگر حاکی از آن است که علیرغم وجود خط¬مشی جهت ارائه¬ی خدمات جنبی ( طبق نظر 2/72 درصد از کتابداران)، کتابخانه¬های مذکور در ارائه¬ی مؤثر این خدمات برای جذب و تشویق کاربران به کتابخانه چندان موفق نبوده¬اند. 6/56 درصد از جامعه¬ی پژوهش معتقدند که میزان تلاش صورت¬ گرفته از سوی سازمان و مدیریت کتابخانه¬ها در راستای اجرای مطلوب این خدمات، در حد متوسط بوده است و 0/51 درصد از کتابداران اظهار نموده¬اند که میزان این تلاش از جانب مدیر کتابخانه (رئیس یا سرپرست کتابخانه-های شهرستان) در حد کم است. 3/45 درصد از کتابداران میزان ضرورت اجرای خدمات جنبی در کتابخانه¬ی محل کار خود را در حد زیاد دانسته¬اند و 7/52 درصد از ایشان معتقدند که علاقه و انگیزه¬ی کتابداران برای انجام خدمات جنبی در کتابخانه¬ها، تأثیر زیادی بر میزان موفقیت اجرای خدمات جنبی دارد. مهم¬ترین موانع در ارائه¬ی خدمات جنبی کمبود بودجه، نداشتن کادر مجرب برای مدیریت این برنامه ها، عدم استقبال کاربران، عدم همکاری از جانب مدیران کتابخانه¬ها، عدم اطلاع و نگرش کافی مسئولان سازمان مادر، عدم همکاری و علاقه مندی کتابداران و نداشتن فرصت کافی برای اجرای این خدمات است. در مجموع وضعیت و امکانات موجود در این کتابخانه¬ها (از نظر فضا، بودجه، تجهیزات و وسایل و نیروی انسانی متخصص و مجرب) برای ارائه¬ی خدمات جنبی در سطح پایین می¬باشد.