یکی از هنرهای مهمی که از گذشته تاکنون در ایران مرسوم بوده، هنر گچبری است. بیشترین و مهم¬ترین آثار هنر گچبری مربوط به دوره ساسانی است هر چند که قبل از دوره ساسانی نیز آثار اندکی از گچبری به چشم می¬خورد. با این حال فرهنگ و هنر دوره اسلامی در هنر گچبری میراث¬دار دوره ساسانی بوده و به وضوح می توان تأثیر هنر گچبری ساسانی بر هنر اسلامی را مشاهده نمود. این مسئله اهمیت موضوع را نشان می¬دهد و ضرورت پژوهشی منسجم در خصوص آرایه¬های گچبری دوره ساسانی را می¬طلبد. هدف از پژوهش حاضر، معرفی و مطالعه گچبری¬های دوره ساسانی و اهمیت و علل ایجاد هر نقش در محوط? مربوط به آن است. بطوریکه در این پژوهش 150 نقش از 12 محوط? ساسانی در داخل ایران، معرفی و شناسایی شدند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، نقوش گچبری مورد استفاده در دوره ساسانی شامل نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی، هندسی ـ گیاهی و نقوش موجودات ترکیبی است. از این میان نقوش گیاهی با 46 نقش بیشترین نقش را به خود اختصاص دادند. پس از آن به ترتیب نقوش انسانی با 44، هندسی با 35، حیوانی با 20، هندسی ـ گیاهی با 3 و نقوش موجودات ترکیبی (اساطیری) با 2 نقش بیشترین نقش را شامل شدند. همچنین مشخص شد که نقوش یاد شده بیشتر ارزش نمادین داشته و پس زمینه¬های مذهبی در ایجاد آن¬ها نقش مهمی ایفا کرده است و تفاوت¬های سبکی موجود در آنها بسیار اندک است. روش به¬کار رفته پژوهش حاضر، استفاده از میراث نوشتاری و مکتوب و منابع دستِ اول تاریخی در کنار استفاده از گزارش کاوش¬های باستان¬شناسی و انتشارات صورت گرفته در زمین? گچبری¬های محوطه¬های ساسانی است.