نام پژوهشگر: الهه السادات بزرگی
الهه السادات بزرگی زهرا رهبرنیا
دانش بین رشته ای جامعه شناسی هنر، برای شناخت جوامع، به آثار هنری نیز رجوع می کند ولذا در این پژوهش هنر نگارگری دوره ایلخانی و تیموری مورد بررسی جامعه شناختی قرار می گیرد. هدف اصلی این تحقیق بنیادی که با روش توصیفی و نمونه پژوهی انجام شده است، یافتن عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثر بر روند تحولات هنری به ویژه هنر نگارگری دوره ایلخانی و تیموری در مقابل تاثیر هنر بر جامعه است. برای این منظور نگاره های دو کتاب تاریخی جامع التواریخ رشیدی و ظفرنامه تیموری مورد تحلیل تطبیقی و جامعه شناختی قرار می گیرند. نگاره های دو کتاب جامع التواریخ رشیدی و ظفرنامه تیموری بیشتر حول محور پادشاهان و شاهزادگان و اقدامات سیاسی و اجتماعی آنان شکل گرفته اند. در این میان هنرمندان دوره ایلخانی به نقش محوری و مرکزیت پادشاه تأکید کرده و از پرداخت به جزئیات ممانعت ورزیده اند، اما هنرمندان دوره تیموری جزئیات بیشتری را درباره ی شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به تصویر کشیده اند. در کل آثار هنری این دوران، به خوبی شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر این دو دوره را بیان می کنند و در یک جمع بندی کلی، ارتباطی دو سویه در عظمت بخشی به حاکمان از سوی هنرمندان و نیز توجه به هنر، به ویژه از سوی حاکمان تیموری مشاهده می شود؛ گویا یک حمایت دو طرفه بین دولتها و هنرمندان برقرار بوده است. بنابراین می توان اظهار داشت که در طول تاریخ، هنرها از جمله هنر نگارگری در دو دوره ی ایلخانی و تیموری، نقش بسیار مهمی در بقاء و القاء عظمت حکومتها داشتند و از سوی دیگرحمایت از هنر توسط حاکمان درواقع، برای پادشاهان قدرتی والا را به ارمغان می آورد.