نام پژوهشگر: اسماعیل کهنسال
اسماعیل کهنسال مریم شیپری
بیش از 47 درصد از ذخایر شناخته شده نفت جهان در منطقه خاورمیانه قرار دارد و همچنین به دلیل جغرافیای خاورمیانه، این منطقه نقش بسیار تعیین کننده¬ای در حمل و نقل نفت دنیا داشته و دارد. در بین سال¬های 1953 تا 1979 که اروپا درگیر جنگ سرد بود، برای تامین انرژی خود به نفت خاورمیانه نیاز مبرم داشت همچنین در این سال ها در خاورمیانه بحران های شدیدی به وجود آمد که به طور مستقیم و غیر¬مستقیم با نفت در ارتباط بوده است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر بحران¬های نفتی خاورمیانه بر اقتصاد اروپا در بین سال¬های 1953 تا 1979 میلادی می¬باشد که بدین منظور چهار معیار تغییر تولید ناخالص داخلی(gdp)،نرخ رشد صادرات کالا و خدمات اروپا،رشد درآمد ناخالص ملی(gni growth) و تورم منطقه اروپا به عنوان شاخص اقتصادی در نظر گرفته شد و با قیمت نفت به عنوان مولفه مستقل در آن بازه زمانی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که قیمت نفت با سه عامل تغییر تولید ناخالص داخلی (gdp)، رشد درآمد ناخالص ملی(gni growth) و تورم منطقه اروپا همبستگی معناداری داشته است اما قیمت نفت با نرخ رشد صادرات کالا و خدمات از همبستگی معناداری برخوردار نیست بنابراین قیمت نفت قادر به پیش بینی این مولفه نمی¬باشد ولی قیمت نفت قادر به پیش بینی سه عامل تغییر تولید ناخالص ملی،تورم و تغییر درآمد ناخالص ملی می¬باشد. سپس به منظور بررسی ساختاری متغیرهای پژوهشی به طراحی یک مدل آماری پرداخته شد که در این مدل تاثیر عامل قیمت نفت هم به صورت مجزا و هم با واسطه عامل تورم بر سه عامل دیگر بررسی شد که طی این بررسی مشخص شد که قیمت نفت و نرخ تورم به صورت همزمان بر تولید ناخالص داخلی ، درآمد ناخالص ملی و نرخ صادرات خدمات و کالا تاثیر دارد و تورم به عنوان عامل واسطه نقش خود را به خوبی ایفا می نماید. با استفاده از داده¬های آماری مشخص شد که جنگ یوم کیپور و تحریم نفت توسط اعراب در سال 1973 بیش ترین تاثیر را بر اقتصاد اروپا داشته است به نحوی که تاثیرات آن بر شاخص¬های اقتصادی اروپا به وضوح نمایان است.