نام پژوهشگر: یوسف برج ثریا
یوسف برج ثریا مهدی یزدانی
رشد تجارت جهانی و تحولات ناشی از آن همانند اهمیت فزاینده انتقال تکنولوژی و سرمایه، ادغام وافزایش وابستگی متقابل کشورها در شرایط نوین، از مسایل عمده شکل گیری نظم جدید جهانی است. از جمله واکنش های انفعالی کشورها برای مقابله با پدیده جهانی شدن، می-توان به یکپارچگی های اقتصادی و منطقه ای اشاره کرد. برای کشورهای درحال توسعه که آمادگی ورود ناگهانی به تجارت آزاد را ندارند، منطقه گرایی می تواند موثرترین راه برای گشودن تدریجی اقتصادهای ملی این کشورها و ادغام آن ها در اقتصاد جهانی باشد. امروزه منطقه گرایی در چارچوب اقتصاد بین الملل پذیرفته شده و راه را برای ورود به اقتصاد جهانی هموار می کند. عمده ترین مسایل در اقتصاد بین الملل به نظریه های تجارت برمی گردد. یکی از این نظریه ها، نظریه لیندر است که در سال 1961، تأثیر شکاف درآمدی بر حجم تجارت خارجی را مطرح کرده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثر تشکیل گروه بندی منطقه ای d-8 بر حجم تجارت خارجی میان کشورهای این گروه است. برای این منظور، آزمون فرضیه لیندر در قالب داده های تابلویی طی دوره زمانی 1990-2012 انجام شده است. سپس ارزیابی شده که آیا تشکیل این گروه، به نتایج مثبت و دلخواه اعضای این گروه (افزایش حجم تجارت درون گروهی) انجامیده است یا خیر؟ همچنین با بررسی ضرایب بدست آمده و تحلیل این ضرایب به آزمون فرضیه لیندر پرداخته شده است. نتایج حاصل از برآورد الگوی تصریح شده در این مطالعه و آزمون فرضیه ها نشان می دهد که شکاف درآمدی کشورهای عضو گروه d-8، بر حجم تجارت میان اعضای این گروه موثر بوده است و با کاهش شکاف درآمدی در میان اعضای این گروه، حجم تجارت درون گروهی افزایش یافته است. هدف دیگر این پژوهش در قالب فرضیه ی دوم مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است و بیانگر این مطلب است که پس از تشکیل گروه بندی منطقه ای d-8، تجارت میان اعضای این گروه تقویت شده و شدت بیشتری نسبت به دوره قبل از تشکیل گروه داشته است.