نام پژوهشگر: نرجس سلیمی خورشیدی

بررسی نقش عوامل فردی، سازمانی و فرهنگی در توانمند سازی روانشناختی اعضای هیأت علمی زن دانشگاه مازندران ،گلستان و الزهراء.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1393
  نرجس سلیمی خورشیدی   سهیلا هاشمی

توانمند سازی به معنای تفویض و یا اعطای قدرت به کسی است. در دهه های اخیر توانمندسازی به عنوان مکانیزمی برای افزایش کیفیت زندگی کاری و شخصی زنان مطرح شده است. تحصیلات و اشتغال از ابزارهای موثر تحقق توانمندسازی زنان است اما نمی توان نقش فرهنگ را در این زمینه نادیده انگاشت. هنجارهای اجتماعی می توانند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم، میزان توانمندسازی زنان را محدود نمایند. در این پژوهش نقش عوامل فردی، سازمانی و فرهنگی در توانمندسازی روانشناختی زنان عضو هیأت علمی در دانشگاه های مازندران، گلستان و الزهرا مورد کنکاش قرار گرفت. علاقه مندی زنان به کسب مدارج تحصیلی بالا و اشتیاق آن ها به فعالیت آموزشی در دانشگاه واقعیت انکارناپذیر جامعه ایران در دوران کنونی است. با این وجود زنان عضو هیأت علمی دانشگاه مانند بسیاری دیگر از زنان غیر دانشگاهی با مسائل و مشکلاتی مواجه هستند که می تواند بر سطوح عاطفی، نگرش و عملکرد آن ها تأثیر بگذارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توانمندی روانشناختی زنان هیأت علمی و نقش عوامل فردی، سازمانی و فرهنگی در توانمندسازی روانشناختی اعضای هیأت علمی زن انجام شده است. نمونه پژوهش حاضر شامل 296 نفر از زنان عضو هیأت علمی دانشگاه های الزهرا(225نفر)، مازندران(48نفر) و گلستان(23نفر) است. که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه¬ی استاندارد توانمندسازی روانشناختی اسپریتزر و پرسشنام? محقق ساخته جهت بررسی عوامل فردی، سازمانی و فرهنگی در توانمندسازی روانشناختی استفاده شده است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و همچنین آزمون t تک نمونه ای، آزمون رتبه ای فریدمن و آزمون تحلیل واریانس تحلیل شده اند. یافته¬ ها نشان داده است زنان در آموزش عالی دارای توانمندسازی روانشناختی بالایی هستند و موانع فرهنگی به عنوان نخستین مانع برای دست¬یابی زنان به پست های کلیدی و حساس عنوان شده است و موانع فردی در جایگاه دوم و عامل سازمانی در جایگاه سوم قراردارند. با توجه به پیشرفت قابل توجه زنان در آموزش عالی و توانمندی روانشناختی بالایی که در این قشر از جامعه وجود دارد اما حضور زنان در پست های کلیدی و تصمیم ساز هنوز چشم گیر نیست. با توجه به نتایج پژوهش حاضر این نگرش فرهنگی جامعه است که باعث می شود حضور زنان عضو هیأت علمی در موقعیت های مهم کمرنگ تر باشد. اصلاح فرهنگ سازمان ها از مهم ترین راه های حضور زنان توانمند در پست های تصمیم ساز در جامعه است. ایجاد بستری مناسب و به دور از نگرش های جنسیتی می تواند راه¬گشای بسیاری از مشکلات کنونی جامعه¬ی ایران باشد.