نام پژوهشگر: هانیه افروغ
هانیه افروغ فرهاد مشایخی
سرطان کولورکتال (crc) چهارمین عامل مرگ ناشی از سرطان در جهان است . پاتوژنز کارسینومای کولورکتال پیچیده و چند عاملی می باشد و بدیهی است که چندین ژن در مسیرهای ژنتیکی در پیشرفت و توسعه سرطان دخالت دارند. crc از طریق یک سری تغییرات بافتی که هر کدام با یک تغییر ژنتیکی خاص همراه است، ایجاد می شود. از جمله این تغییرات می توان به رگ زایی (angiogenesis) اشاره کرد. آنژیوژنز (رشد رگ های جدید از رگ های موجود)، یک پیش نیاز برای گسترش، رشد و پیشرفت تومورهای بدخیمِ سخت است. فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (vegf) به عنوان یک فاکتور رشد اختصاصی و عامل نفوذ پذیری عروق خونی برای سلول های اندوتلیال شناسایی شده و نقش حیاتی در رگ زایی ایفا می کند.vegf به طور اختصاصی به گیرنده های تیروزین کینازیِ vegf، از جمله kdr، flt1 و nrp1 بر روی سلول های اندوتلیال متصل شده و مسیرهای سیگنالینگ داخل سلولی را که شامل ras و mapk می باشد راه اندازی می کند که رگ زایی و نفوذپذیری عروق را سبب می شود. علاوه بر تحریک رگ زایی، vegf ممکن است عملکردهای اتوکرین نیز داشته باشد و با محافظت از سلول های توموری در مقابل اشکال مختلف استرس و آپوپتوز به عنوان یک عامل بقا برای آنها عمل کند. ژن vegf روی کروموزوم 6p12 واقع شده و متشکل از 8 اگزون است که توسط alternative splicing، خانواده ای از پروتئین ها را ایجاد می کند. خانواده vegf شامل vegf/vegfa،vegfb ، vegfc،vegfd ، vegfe ، vegff و plgf می باشد. چندین پلی مورفیسم تک نوکلئوتیدی (snps) در ژن vegf-a مانند 405 g/c , -460 t/c و -2578 c/a شناسایی شده اند که به نظر می رسد فعالیت های عملکردی داشته و در گسترش چندین تومور از جمله crc نقش داشته باشند. هدف از این مطالعات بررسی ارتباط بین پلی مورفیسم -2578 c/a و سرطان کولورکتال در جمعیت استان گیلان بود. بدین منظور در این تحقیق از بیماران معرفی شده توسط پزشک متخصص، نمونه خون تهیه و پرسش نامه تکمیل گردید. dna نمونه ها استخراج شده و کیفیت آن مورد بررسی قرار گرفت. قطعه مورد نظر با استفاده از یک جفت پرایمر اختصاصی طی فرایند pcrتکثیر و با ژل الکتروفورز 5/1% ارزیابی شد. این قطعه با روش pcr-rflp و با استفاده از آنزیم bglii مورد مطالعه قرار گرفت. طی نتایج به دست آمده توزیع ژنوتیپی ژن vegf-a تفاوت معنی داری را بین افراد سالم و بیمار نشان نمی دهد (058/0p: ، فراوانی الل a به ترتیب در افراد بیمار 26/0 و سالم 39/0 ، فراوانی الل c در افراد بیمار 74/0 و سالم 61/0). نتیجه این مطالعه بر عدم ارتباط بین پلی مورفیسم a/c 2578- و احتمال بروز سرطان کولورکتال در جمعیت استان گیلان اشاره دارد. مطالعات بیشتری برای تایید نقش vegf-a در سرطان کولورکتال مورد نیاز است.