عرفان اسلامی و ایرانی آکنده از اصطلاحات با ارزشی می باشد که توضیح آن ها کاری شایسته و در خور توجه است . اصطلاح « فقر » یکی از مهم ترین اصطلاحات عرفان عملی است که باز تاب فراوانی در متون نظم و نثر ادب فارسی به خصوص متون قرن های پنجم ، ششم و هفتم دارد که بررسی و تعیین ابعاد مختلف آن ضروری می باشد . اصطلاح فقر به دلیل اهمیتی که دارد باید به طور دقیق و روشمند مورد بررسی علمی قرار گیرد و چگونگی برخورد نویسندگان آن قرن ها با این اصطلاح که نوشته هایشان موثر در نوشته های عرفانی قرن های بعد بوده است مورد بررسی قرار گیرد . این پایان نامه این اصطلاح مهم عرفان اسلامی یعنی فقر را تبیین می کند ؛ و در این پژوهش تلاش شده است که آثار منثور عرفانی در سه قرن مذکور مطالعه شود و جایگاه فقر در آن ها توضیح داده شود ، که این امر مهم با روش توصیفی - تحلیلی صورت می گیرد . فقر مهم ترین مرحله از مراحل طی سلوک می باشد که عرفا تأکید خاصی بر آن داشته اند . در اصطلاح اهل تصوف ، فقر از جمله مقامات است که صوفی خود باید آن را کسب کند . در نتیجه فقر در اسلام گسترده تر از معنی ظاهری آن است و به معنی نیاز به خدا و بی نیازی از خلق خداست و حتی در سخنی فراتر می توان گفت فقیر کسی است که با به دست آوردن مقام فقر نه به خلق و نه به آفریدگار خلق نیازی ندارد چرا که مقام فقیر بالاترین مقام است و کسی که به چیزی یا کسی نیاز دارد نشانه ی نقص اوست و نقص با مقام فقر منافات دارد .