نام پژوهشگر: طاهره مرادی نصاری
طاهره مرادی نصاری حسین نبوی
خودکشی گرچه پدیده¬ای است که در زمان¬ها و مناطق مختلف وجود داشته است؛ اما شیوع روزافزون آن در یک جامعه، آن را به یک مسأله و آسیب اجتماعی مبدل می¬سازد که نیازمند بررسی و مداقه از جنبه¬های مختلف می¬باشد. در این میان استان ایلام، یکی از مناطق پرخطر در زمینه¬ی این آسیب شناخته شده است که میزان خودکشی در آن همچنان سیر صعودی و نگران کننده¬ای را طی می¬کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی زمینه¬ها و علل فرهنگی خودکشی و فهم و تبیین معنای آن در جامعه¬ی ایلام انجام گردید؛ لذا روش¬شناسی در این تحقیق کیفی بوده و از رویکرد جامعه¬شناسی فرهنگی جفری الگزاندر و فلیپ اسمیت که در آن، نظریه و روش درهم تنیده می¬باشد، بهره گرفته شد. روش گردآوری داده¬ها، مصاحبه، مشاهده، تجربه¬ی زیسته و مطالعه اسنادی بود. گروه مورد مطالعه شامل دو دسته بودند؛ دسته¬ی اول 10 نفر اقدام کننده به خودکشی (ناموفق) و دسته¬ی دوم 10 نفر از نزدیکان افرادی بودند که خودکشی¬شان منجر به فوت گشته بود. نمونه¬ها به صورت هدفمند (از نوع دردسترس و گلوله برفی) انتخاب شدند. برمبنای جامعه¬شناسی فرهنگی الگزاندر، برای فهم ساختار درونی معنای خودکشی در جامعه¬ی ایلام از ساختارهای فرهنگ ـ نماد، رمز و روایت ـ توصیف ژرف به عمل آمد. در نهایت اینکه در جامعه¬ی ایلام خودکشی به عنوان نماد اعتراض به وضع موجود است همچنین به مثابه¬ی شر رمزگذاری شد که البته در حال حاضر این رمزدهی تغییر، و وزن¬دهی بالای آن تخفیف یافته است و براساس این رمزدهی و نوع وزن¬دهی بدان، دو روایت اصلی راجع به خودکشی در جامعه¬ی ایلام مسلط گشته که می¬توان آنها را تحت عنوان روایت رهایی بخشی و روایت تقدیرگرایی نامید.