نام پژوهشگر: وفا طرفی
وفا طرفی پژمان طهماسبی
بذر مهم¬ترین نهاده مصرفی در کشاورزی است که علاوه بر تکثیر گیاهان، نقش مهمی در انتقال صفات وراثتی، پراکنش و استقرار گیاه دارد. با توجه به اهمیت و نقش گیاهان دارویی در صنایع مختلف، افزایش تولید زیست توده و ماده موثره آنها بدون کاربرد نهاده¬های مضر، یکی از ضرورت¬های تولید پایدار محسوب می¬شود. کشاورزی پایدار بر پایه مصرف کودهای بیولوژیک با هدف حذف یا کاهش مصرف نهاده¬های شیمیایی، یک راه حل مطلوب جهت غلبه بر مشکلات زیست محیطی کودهای شیمیایی به شمار می¬رود. علاوه بر این، تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد گیاه یکی از روش های موثر بهبود بذر می باشد که سبب افزایش کیفیت بذر می گردد. به منظور بررسی اثر تیمار بذر با باکتری های ارتقاء دهنده رشد بر جوانه¬زنی، رشد و عملکرد گیاه دارویی بادرشبو، این آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 9 تیمار (شامل شاهد (بدون تلقیح)، تلقیح با باکتری های bacillus sp.، mycobacterrium sp.، corynebacterium sp.، rhodococcus sp.، azotobacter sp.، pseudomonas putida، pseudomonas fluorsence و مخلوطی از تمام باکتری های مورد بررسی) و سه تکرار در دو بخش آزمایشگاهی و مزرعه ای در فضای آزاد طراحی و اجرا گردید. نتایج حاصل از بخش آزمایشگاهی نشان داد تیمارهای باکتریایی rhodococcus sp.، mycobacterrium sp. و pseudomonas fluorsence بیش¬ترین تأثیر را بر درصد جوانه¬زنی و جوانه¬زنی نسبی نشان دادند. همچنین تیمارهای باکتریایی bacillus sp.، mycobacterrium sp. و تیمار مخلوط همه¬ی باکتری¬ها بیش¬ترین تأثیر را بر سرعت جوانه¬زنی، متوسط زمان جوانه¬زنی، ضریب سرعت جوانه¬زنی، زمان تا 50 درصد حداکثر جوانه¬زنی، طول و وزن ریشه¬چه، ساقه¬چه و گیاهچه و شاخص ویگور نشان دادند. در بخش مزرعه¬ای نیز نتایج حاکی از این است که تیمارهای bacillus sp.، mycobacterium sp.، rhodococcus sp.، pseudomonas putida بالاترین مقادیر ارتفاع بوته، تعداد شاخه¬های فرعی، تعداد سرشاخه¬های گلدار، وزن خشک برگ و اندام هوایی، عملکرد بیولوژیک، سرعت رشد محصول و سطح برگ را داشتند. همچنین تیمارهای rhodococcus sp.، corynebacterium sp. و mycobacterrium sp. میزان کلروفیل a، b و کارتنوئیدها را افزایش دادند. درصد اسانس استخراج شده از گیاه دارویی بادرشبو در تیمارهای bacillus sp. و pseudomonas putida بیش¬تر از سایر تیمارهای باکتریایی و همچنین تیمار شاهد بود. تیمارهای bacillus sp. و mycobacterrium sp. بیش¬ترین عملکرد اسانس را داشتند. بنابراین می¬توان نتیجه گرفت که استفاده از تیمارهای تلقیح باکتریایی به صورت بیوپرایمینگ در جهت پیشبرد اهداف تولید پایدار محصولات می¬تواند مفید واقع شود.