نام پژوهشگر: مهوش دهقان خلد
مهوش دهقان خلد مهدی موسوی
کدئین یکی از آلکالوئیدهای اصلی در خشخاش است که دارای فعالیت داروئی و سم شناسی می باشد. به عنوان دارو،کدئین به طورگسترده ای به عنوان ضد درد و ضد سرفه استفاده می شود. کدئین یکی از مشتقات مورفین و به عنوان دارویی که می تواند مورد سوء مصرف قرار گیرد، شناخته شده است. استفاده زیاد یا همیشگی از این داروها سبب بروز علائم سمیت می شود. علاوه بر این، گزارش شده که اعتیاد به داروهای استخراجی از خشخاش منجر به مشکلات اجتماعی می شود. بنابراین، جداسازی و اندازه گیری مقادیر کم کدئین موجود در مایعات بیولوژیکی در سم شناسی بالینی، کنترل سوء مصرف داروهای مخدر و موارد قانونی بسیار حائز اهمیت می باشد. در کار حاضر، نانوذرات مغناطیسی پوشش داده شده با پلی ارتو آمینو فنول به عنوان جاذب در روش استخراج فاز جامد مغناطیسی( mspe ) جهت تعیین کدئین به کار رفته است. ابتدا، انرژی برهمکنش نانوذرات مغناطیسی fe3o4 پوشش داده شده با پلی ارتو آمینو فنول با کدئین با استفاده از روشdft و مجموعه پایه ی 6-31g(2d,p) محاسبه شد. انرژی برهمکنش جاذب- آنالیت، 956/12- کیلوژول بر مول به دست آمد که نشان داد این جاذب برای آنالیت مورد نظر مناسب است. بنابراین، نانوذرات fe3o4پوشش داده شده با پلی ارتو آمینو فنول، به عنوان یک نانو جاذب مغناطیسی جدید به صورت موفقیت آمیز سنتز شد و با کارایی بالایی برای استخراج و پیش تغلیظ کدئین از نمونه های آبی به کار گرفته شد. اندازه گیری آنالیت توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی انجام شد. روش بهینه سازی یک متغیر در هر زمان برای بهینه سازی پارامترهای مهم استخراج از جمله مقدار اجزای سازنده ی جاذب، مقدار جاذب، زمان استخراج، دمای استخراج، قدرت یونی، ph محلول، زمان واجذب، نوع حلال واجذبی و حجم حلال واجذبی به کار رفته است. تحت شرایط بهینه، گستره خطی روش10 -05/0 پیکوگرم بر میلی لیتر و حدتشخیص آن 0/016 پیکوگرم بر میلی لیتر بود. درصد بازیابی از نمونه ی حقیقی با غلظت 0/01 نانوگرم بر میلی لیتر 99/3 درصد به دست آمد. انحراف استاندارد نسبی بدست آمده در غلظتهای 0/001 و 0/01 نانوگرم بر میلی لیتر به ترتیب 14/2 ٪ و 5/2٪ برای یک روز، 14/7٪ و 76/7 ٪ برای بین روز و 18/1 ٪ و 16/3٪ برای پوشش تا پوشش بود. روش پیشنهادی mspe-gc-fid به صورتی موفقیت آمیز برای اندازه گیری کدئین در ادرار، قرص و تریاک مورد استفاده قرار گرفت.