نام پژوهشگر: نازگل حسینی پژوه
نازگل حسینی پژوه علیرضا شکوهی
وقوع سیل به عنوان یک رخداد طبیعی در اندازه و دوره بازگشت¬های مختلف هر ساله باعث ایجاد خسارت اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی وسیعی در نقاط مختلف می¬شود لذا پیش¬بینی و پایش سیل برای جلوگیری از این زیان¬ها، امری بسیار مهم است. کشور ما جزو کشورهایی است که در اثر سیل، سالانه خسارات زیادی می¬بیند. در این تحقیق برای اولین بار، پدیده سیل با استفاده از روش شناخته شده شاخص بارش استاندارد شده (spi) در مقیاس روزانه و در حوضه معرف کسیلیان، پیش¬بینی و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از به کار بردن spi در مقیاس¬های 3، 6 و 12 روزه برای پایش و پیش بینی سیل نشان داد که این شاخص¬ در مقیاس¬های مختلف روزانه در پیش¬بینی و پایش سیل در 5 ایستگاه در حوضه آبریز کسیلیان کاملاً موفق بوده است، طوری که از تعداد 43 سیل رخ داده در طول دوره مورد مطالعه تعداد 27 سیل به درستی پیش¬بینی گردید. همچنین بررسی شاخص احتمال تشخیص (pod)، نسبت هشداردهی اشتباه (far) و شاخص موقعیت بحرانی (csi) محاسبه شده برای مقیاس¬های مختلف روزانه (3، 6 و 12) در هر 5 ایستگاه، نشان داد که spi با مقیاس 6 روزه، بهترین مقیاس از بین مقیاس¬های مختلف روزانه مورد مطالعه است. مقدار متوسط شاخص pod برای ایستگاه¬های سنگده، کله، ولیکچال، سوت¬کلا و درزیکلا به ترتیب برابر 73/0، 64/0، 62/0، 60/0 و 58/0 است. همچنین مطالعات نشان داد که به طور میانگین شاخص¬های روزانه spi از حدود 7 روز پیش از وقوع سیل، قادر به پیش¬بینی رخداد سیل بوده و می¬تواند به عنوان ابزاری برای پیش هشدار سیل مورد استفاده قرار گیرد. در نهایت از بین مقیاس¬های مختلف روزانه مورد بررسی، spi با مقیاس 6 روزه دارای عملکرد بهتری بود و استفاده از آن برای پیش بینی وقوع سیل توصیه می¬گردد.