نام پژوهشگر: مهرسا نعمتی
مهرسا نعمتی حسین نجف زاده ورزی
سیکلوفسفامید به عنوان یک تراتوژن منجر به ناهنجاری های مادرزادی در انسان و حیوانات می شود. گزارشاتی وجود دارد که اثرات سیکلوفسفامید به وسیله آنتی اکسیدان ها کاهش می یابد. به نظر می رسد که باریجه اثر آنتی اکسیدانی داشته باشد و در مطالعات متعدد اثرات انتی اکسیدانی باریجه به اثبات رسیده است. همچنین مسنا (سدیم 2 مرکاپتو اتان سولفانات) برای کاهش عوارض جانبی سیکلوفسفامید به ویژه التهاب خونریزی دهنده مثانه استفاده می شود. بنابراین هدف مطالعه ی حاضر بررسی اثرات باریجه و مسنا بر روی ناهنجاری های ناشی از سیکلوفسفامید در جنین موش صحرایی می باشد. این مطالعه روی 33 سر موش صحرایی آبستن انجام شد که به 5 گروه تقسیم شدند و در روز سیزدهم آبستنی به گروه اول (گروه کنترل) نرمال سالین هم حجم سیکلوفسفامید و به گروه های دیگر به ترتیب سیکلوفسفامید به تنهایی با دوز 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، سیکلوفسفامید همراه با مسنا با دوز 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، سیکلوفسفامید همراه با باریجه با دوز 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و سیکلوفسفامید همراه با مسنا و باریجه به روش داخل صفاقی تجویز شد. در روز بیستم آبستنی موش ها آسان کشی شدند و پس از استحصال جنین ها، قد و وزن آن ها تعیین شد و با روش رنگ آمیزی آلیزارین قرمز-آلسین آبی رنگ آمیزی شدند. سپس سیستم اسکلتی جنین های رنگ آمیزی شده با استفاده از دستگاه استریومیکروسکوپ از نظر ناهنجاری ها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد درصد ناهنجاری های شکاف کام، اگزنسفالی، میکروملیا و امفالوسل در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید به تنهایی به ترتیب 37/50، 62/50، 16/62و 9/37 درصد بود که درصد این ناهنجاری ها در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید به همراه مسنا با دوز 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به ترتیب 28/57، 28/57، 3/57 و 7/14 درصد و در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید به همراه باریجه با دوز 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به ترتیب به 18/51، 14/81، 3/70 صفر درصد کاهش یافت. در حالی که این درصدها در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید همراه مسنا و باریجه به 18/64، 11/86، 3/38 و صفر درصد کاهش یافت. بنابراین می توان نتیجه گرفت که باریجه به طور معنی-داری وقوع ناهنجاری های ناشی از سیکلوفسفامید را کاهش می دهد.