نام پژوهشگر: محمد معزی
محمد معزی نیما حیدرزاده
امروزه توجه به کیفیت آب¬های زیرزمینی و روند تغییرات آن برای مصارف مختلف شرب و کشاورزی و سلامت عمومی بسیار حائز اهمیت است. این مسأله در کنار گسترش زمین¬های کشاورزی و افزایش مصرف از این منابع، خصوصاً برای مناطق شمالی کشور نیازمند توجه و کنترل بیشتر از جانب مسئولین می¬باشد. در این پژوهش سه گام کلی مطرح گردید. ابتدا به منظور بررسی تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی از داده¬های کیفی 77چاه دشت آمل-بابل در بازه زمانی 1365 تا 1388 استفاده گردید. تعداد کل داده¬ها 2132 داده بود که تقریبا برای هر چاه 40 داده طی این سال¬ها برداشت شده بود. برای ارزیابی کیفیت آب از استانداردهای 1053 ایران و استاندارد سازمان بهداشت جهانی who برای آب شرب و استاندارد fao برای آب کشاورزی استفاده شده است. در مرحله بعد با تشخیص پارامتر سدیم به عنوان پارامتر پراهمیت تر در سه استاندارد، منطقه برای این پارامتر پهنه¬بندی گردید. برای پهنه بندی منطقه با بررسی روش¬های درون¬یابی مشاهده شد روش کریجینگ با مقدار جذر میانگین مربعات خطای 7/1 بهترین نتیجه را حاصل می¬نماید. همچنین وضعیت ترسالی و خشکسالی از طریق داده¬های دبی منطقه بررسی گردید. نتایج پهنه بندی نشان داد لکه¬های آلودگی اکثرا در مناطق پرجمعیت و صنعتی پراکنده است. علاوه بر آن، با کاهش دبی در سال¬های خشکسالی افزایش آلودگی سدیم در منطقه مشاهده شد. پس از پهنه بندی منطقه، طی چند مرحله مدلسازی چاه¬ها بوسیله شبکه¬های عصبی مصنوعی صورت گرفته است. نتایج مدلسازی-ها نشان داد که می¬توان با ورودی¬های چند چاه و پارامترهای کیفی ph، ec که توسط دستگاه¬های پرتابل و یا روش¬های ساده آزمایشگاهی قابل اندازه¬گیری است غلظت na را ]که اندازه گیری آن نیازمند آزمایشات پرهزینه تر است[ آموزش داده و برای یک چاه مجهول با ضریب همبستگی 85/0 و جذر میانگین مربعات خطای 736/2 پیش¬بینی کرد. همچنین نتایج نشان داد با دخیل کردن پارامتر th مدل تا ضریب همبستگی 99/0 و جذر میانگین مربعات خطای 08/0 بهبود می¬یابد.