نام پژوهشگر: جواد ابدی مرزونی
جواد ابدی مرزونی مهدی اسماعیلی
اصولاً سهمیه بندی به علل گوناگونی صورت می گیرد.گاه جهت توزیع عادلانه محصول یا خدمتی خاص بین قشر خاصی از مردم صورت می پذیرد وگاه، جهت اعمال محدودیت های خاص. یکی از این سهمیه بندی ها در ایران، سهمیه بندی سوخت است که برای رفع مشکلاتی از قبیل ازبین بردن قاچاق بنزین و خروج سوخت از کشور، کاهش ترافیک و آلایندگی کلان شهرها، کاهش مصرف سرانه بنزین در ایران و چندین عامل دیگر ایجاد شده است. تابه حال، سهمیهبندی بنزین شاید در کوتاه مدت باعث کاهش ترافیک شده باشد ولی در درازمدت اصلا تأثیری نداشته است. لذا برای رفع مشکل ترافیک شهری، می توان سهمیهبندی را براساس مسافت پیشنهاد کرد، بدین گونه که جدای از سهمیه لیتری هر خودرو که مثلا با قیمت700 تومان عرضه می شود برای سهمیه دوم (مثلا1000تومانی) برای کلانشهرها و شهرهای پرترافیک، سهمیهبندی را براساس میزان مسافت محدودی برای سفر درنظر بگیریم. البته می توان سهمیه سوم دیگری هم برای آنها با عنوان سهمیه آزاد در نظر گرفت.لازمه این کار این است که سهمیهبندی مذکور براساس برخی از پارامترهای مربوط به خودرو صورت گیرد. اما ما دراین روش با مشکلی روبرو هستیم و آن سهمیه بندی براساس مالکین خودرو است. همانطور که می دانیم، معمولا هستند کسانی که از چندین کارت هوشمند سوخت برای یک خودرو استفاده می کنند و این روش ناعادلانه بودن این سهمیه بندی را درپی دارد. لذا برای حل این مشکل استفاده از برچسب های rfid برای سهمیه بندی پیشنهاد می گردد تا مشکل سهمیه بندی براساس مسافت مرتفع گردد و هر سهمیه برای خود وسیله نقلیه تخصیص یابد. در این روش هم دو سناریو به وجود می آید: اول جایگزینی کامل کارت با برچسب های rfid و حالت دوم هم استفاده از برچسب های rfid همراه با کارت هوشمند سوخت است. ما دراین پژوهش بیان می کنیم که این روش سهمیه بندی، با استفاده از داده های gps و فناوری mobile-gis چگونه انجام می شود و نیز با استفاده از روش های داده کاوی نشان می دهیم، نتایج حاصل از پیاده سازی این طرح چگونه خواهد بود. بنابراین ما با تهیه داده های جمع آوری شده از یک جامعه آماری سه منطقه ی شهر تهران، به بررسی انواع خودروهای موجود در کلانشهر تهران و تخمین میزان سهمیه مسافت بهینه پرداخته و نیز مجموعه الگوها و قوانین حاصل از داده ها را تحلیل مینماییم. بدین ترتیب هر دو مشکل (ترافیک شهری و استفاده از سهمیه خودروهای بلااستفاده) با سهمیه بندی با استفاده از این برچسب ها و تعیین سهمیه براساس مسافت حل می گردد.