نام پژوهشگر: مهدی نژادحسن
مهدی نژادحسن ثنا صفری
تربیت شهروندی در عصر امروز نه یک نیاز،بلکه یک اولویت است که برای نیل به اهداف آن،نظام آموزش و پرورش و به تبع آن برنامه های درسی نقشی اساسی دارند.از جمله این برنامه ها درس مطالعات اجتماعی است. این پژوهش با هدف میزان پرداختن به مؤلفه های تربیت شهروندی در کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم دوره دبستان انجام گرفته است.پژوهش حاضر از نظر روش ،تحلیل محتوا و از جهت نوع پژوهش ،کاربردی بوده است. جامعه آماری کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم دوره دبستان و واحد تحلیل محتوا" جمله "بوده که شامل جملاتی می باشد که در" متن" فعالیت ها" و "پرسش های" که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به آن اشاره شده است. بعد از مطالعه نظریات مربوط به تربیت شهروندی وتعیین چارچوب تئوریک، سوال ها با توجه به نظریات مطرح شده در سیزده مؤلفه تدوین و محقق برای تعیین پایایی وروایی،متن کتاب را مورد مطالعه و باز تحلیل قرار داده و برای سنجش قابلیت پایایی از چند کارشناس در زمینه تحلیل محتوا خواسته شده تا مؤلفه های شناسایی شده را تحلیل محتوا نمایند. مقایسه ها نشان داد که نتایج حاصل از تحلیل محتوای کارشناسان از پایایی لازم برخورداراست.برای تحلیل نتایج از آمار توصیفی(فراوانی،درصد،جدول ونمودار)استفاده شد.نتایج پژوهش نشان می دهد که از میان سیزده ویژگی تربیت شهروندی در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی به آن میزان که به مؤلفه¬رعایت اصول اخلاقی توجه شده است به مؤلفه¬های مهم¬ دیگری هم چون حساسیت نسبت به رفاه وآسایش دیگران، پرورش مشارکت فعال،اتخاذ تصمیم آگاهانه، بررسی عقاید، آگاهی از جامعه جهانی،دارا بودن حس وطن پرستی و احترام به تکثرتوجه کمتری شده است.