متون ادب فارسی از مضامین فرهنگی و مفاهیم عمیق انسانی و اجتماعی ارزشمندی برخوردار است. با بررسی این متون، حکایت‏ها و قصه‏هایی یافت می‏شوند که ظرفیت‏های نمایشی قابل توجهی دارند. با معرفی چنین حکایت‏ها و قصه‏هایی، می‏توان دست‏مایه‏های ارزشمندی در اختیار نمایش‏نامه‏نویسان معاصر قرار داد؛ بدین طریق، هم آثار ادبی گذشته برای نسل معاصر بازتعریف و هم آثار نمایشی معاصر از غنا و محتوای بیشتری برخوردار می‏شود. با توجه به ارزش ادبی و نمایشی مثنوی و ویس و رامین و اشتراکاتی که بین این دو اثر وجوددارد، این پژوهش با هدف تبیین و تطبیق جنبه‏های نمایشی این دو داستان تنظیم و تدوین شده‏است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، مبتنی بر تحلیل محتوایی و استنباطی آثار بوده‏است. نتایج گویای آن است که از میان عناصر نمایشی موجود در دفتر چهارم مثنوی معنوی و ویس و رامین، این دو اثر از نظر ابزارهای شخصیت‏پردازی که شامل توصیف و گفت‏وگو است، زاویه دید دانای کل و کشمکش موجود میان شخصیت‏های داستان مشابه و از نظر پردازش صحنه‏ها و درون‏مایه متفاوت هستند.