نام پژوهشگر: فرهاد خوشیار

ساموئل بکت بر تئوری ادبی چپ گرا
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات 1393
  فرهاد خوشیار   کامران احمد گلی

این تحقیق بر آن است که با استفاده از نظریه زیبایی شناسی تئودور آدورنو خوانشی سیاسی از برخی آثار ساموئل بکت ارائه دهد تا اهمیت سیاسی بعضی جنبه های "فرم دهی" در آثار وی مشخص شود. برای دست یافتن به این مهم، زیبایی شناسی آدورنو به دقت مطالعه شده تا بتوان از آن بنیانی نظری استخراج کرد که اهمیت ویژه به فرم آثار در تحلیل گفت و گوی منتقدانه میان آثار هنری و زمینه تاریخی آنها می دهد. فصل نخست نمایی کلی از پایان نامه همراه با بحث ها و استدلال هایی پیرامون اهمیت این تحقیق و روش آن ارائه می دهد. توضیح و بسط نظریه ی آدورنو همراه با بحثی کوتاه در باره ی پیشینیانش در فصل دوم آمده است، که هدف کلی از این فصل برساختن بنیانی نظری است برای نگرشی که در ارزیابی سیاسی آثار هنری، اهمیت را به فرم می دهد. سپس در فصل سوم پیشینه ی مطالبی که در باب آثار بکت نوشته شده است به بحث گذاشته می شود، اما این فصل به هیچ وجه گزارشی منفعل از این آثار نیست، بلکه نظرات منتقدینی که به دنبال خوانشی غیر سیاسی از بکت هستند به چالش کشیده شده است. همچنین ارجاعاتی به نامه ها و مصاحبه های بکت داده شده است تا آگاهی تاریخی وی بهتر نمایان شود و تفاوت میان وی و مکاتب ادبی فلسفی ای که به غلط به آنها منسوب می شود را بهتر بتوان دید. همچنین، مفاهیم جدیدی که وارد نقد بکت شده اند (تقلیل و رخداد) به بحث گذاشته شده اند تا تاریخمند بودن وضعیت زبان، سوبژکتیویته ، و عقلانیت در آثار بکت نمایان شود. در فصل چهارم، مفاهیم آدورنو به همراه مفاهیم جدید به کار بسته می شوند تا اهمیت سیاسی و تاریخمند بودن سه نمایشنامه از آثار بکت به نام های در انتظار گودو، آخر بازی، و فاجعه مشخص شود، که نتیجه آن بحثی مستدل است از اینکه چگونه بکت، برخلاف ایده ی غالب از وی به عنوان نویسنده ای غیر سیاسی اجتماعی، از طریق فرم آثار خود به زمانه ای که در آن زندگی می کند واکنش نشان می دهد. این مسئله در باب واکنش هنر به فاجعه و هنر پس از فاجعه اهمیت خاصی می یابد. فصل پایانی طرحی کلی از پایان نامه و یافته های آن به همراه پیشنهاداتی برای مطالعه و پژوهش بیشتر ارائه می دهد.