این پژوهش به بررسی نقش دلقک ها و نمایش های شادی آور در دو برهه ی تاریخی: دوره ی الیزابتین در انگلستان و دوران ناصرالدین شاه قاجاردر ایران، می پردازد. هدف از این پژوهش یکی بررسی شرایط اجتماعی دو دوره وتأثیر حکومت ها در ایجاد شرایط کارناوالی در نمایش ها از یک سو و از سوی دیگر، بررسی عناصر کارناوالیته در نمایش ها و دلقک های این دو دوره، می باشد. در این پژوهش سعی شده است بر اساس نظریات کارناوال میخاییل باختین به بررسی نمایش ها و شخصیت دلقک ها در این دو برهه و این دو جامعه پرداخته شود. بدین منظور، ابتدا به بررسی زندگی شکسپیر، دوره ی اجتماعی الیزابتین و نقش پادشاهی در روند توسعه ی نمایش در آن دوران، هم چنین تاریخچه ی نمایش و دلقک در انگلستان پرداخته می شود. سپس به بررسی نمایش در ایران به ویژه در دوره ی ناصرالدین شاه قاجار، دوره ی تاریخی و اجتماعی ناصرالدین شاه، نقش سلطنت و ویژگی های اجتماعی در نمایش های آن دوره، هم چنین نقش دلقک ها در دربار و نمایش پرداخته شده است. در نهایت با بررسی زندگی و اندیشه های باختین و با تأکید بر سه عنصر گفتگوگرایی، رئالیسم گروتسک و کارناوالیته، به بررسی عناصر کارناوالی در نمایش ها و دلقک های این دو دوره ، هم چنین به نقش گروتسک وار این دلقکان و نمایش های کارناوالی در اشتراک مردم در فعالیت های اجتماعی و آزاد سازی انرژی جمعی و هم چنین ایجاد حس آزادی وآرامش موقت در شرایط دشوار سلطنت می پردازد. با توجه به زمینه ی تاریخی حوزه ی مطالعاتی، روش پژوهش این رساله به صورت اسنادی- تحلیلی می باشد. به منظور بررسی شرایط تاریخی و اجتماعی دو دوره، ابتدا از منابع و اسناد کتابخانه ای و تاریخی استفاده و در پایان به تحلیل، ارزیابی و تطبیق آن ها پرداخته شده است.