نام پژوهشگر: راضیه پیرغیب
راضیه پیرغیب ایرج شاکری نیا
مطالعه روابط والدین و فرزندان یکی از بحث های مهم روانشناسی را تشکیل می دهد. سبک های فرزندپروری یکی از مباحث مهم در این حوزه است که حضور کودکان کم توان ذهنی در این راستا می تواند بر هر یک از سبک های فرزندپروری و روابط اعضای خانواده و رضایت از زندگی تاثیر متفاوتی بگذارد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر مقایسه سبک های فرزندپروری، جو عاطفی و رضایت از زندگی در خانواده های واجد کودکان کم توان ذهنی خفیف و خانواده های کودکان فاقد اختلال می باشد. با توجه به ماهیت و اهداف تحقیق، برای انجام پژوهش حاضر از روش پژوهشی علی- مقایسه ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را خانواده های واجد کودکان کم توانی ذهنی خفیف و خانواده های کودکان فاقد اختلال با رده سنی 8 تا 15 سال ساکن شهر اصفهان در سال 1393-1392 تشکیل می دهند. حجم نمونه برابر 200 نفر است که برای انتخاب خانواده های کودکان کم توان ذهنی از نمونه گیری تصافی خوشه ای و برای انتخاب خانواده های کودکان فاقد اختلال از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. جهت انجام پژوهش پرسشنامه های سبک های فرزندپروری، جو عاطفی و رضایت از زندگی اجرا گردید و سپس از طریق آزمون تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تی دو گروه مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد، روش های مقایسه ای سبک ﺗﺮﺑﯿﺘـﯽ مقتدرانه در خانواده های وﺍﺟـﺪ فرزند کم ﺗﻮﺍن ذﻫﻨﯽ ﺧﻔﯿﻒ در مقایسه با خانواده های کودکان فاقد اختلال کمتر است. سبک ﺗﺮﺑﯿﺘـﯽ ﻣﺴـﺘﺒﺪﺍﻧﻪ در خانواده های وﺍﺟـﺪ فرزند کم ﺗﻮﺍن ذﻫﻨﯽ ﺧﻔﯿﻒ در مقایسه با خانواده های دارای فرزند فاقد اختلال کمتر است و تفاوت بین سبک ﺗﺮﺑﯿﺘـﯽ سهل گیرانه در خانواده واجد فرزندکم توان ذهنی خفیف و خانواده های کودکان فاقد اختلال معنی دار نیست. میانگین نمرات جو عاطفی در خانواده های واجد فرزند کم توان ذهنی خفیف نسبت به خانواه های کودکان فاقد اختلال کمتر است، ولی میانگین نمرات رضایت از زندگی در خانواده های واجد فرزند کم توان ذهنی خفیف نسبت به خانواده های کودکان فاقد اختلال بیشتر است. بر اساس یافته های پژوهش جو عاطفی در خانواده های واجد فرزند کم ﺗﻮﺍن ذﻫﻨﯽ ﺧﻔﯿﻒ، کمتر است و رضایت از زندگی در خانواده های واجد فرزند کم ﺗﻮﺍن ذﻫﻨﯽ ﺧﻔﯿﻒ، بیشتر است. نتایج این پژوهش مبین این نکته است که عدم استفاده از سبک فرزندپروری مقتدرانه منجر به ضعف روابط بین اعضای خانواده شده که این تحت تاثیر حضور کودک کم توان ذهنی است. همچنین نتایج این پژوهش نشان می دهد که حضور کودک کم توان ذهنی تاثیری بررضایت از زندگی در این خانواده ها نداشته است. لذا می توان با آموزش سبک تربیتی مقتدرانه برای خانواده ها ی واجد فرزند کم توان ذهنی راه های بهبود روابط بین اعضای خانواده را افزایش داد.