نام پژوهشگر: نیلوفر وحدی
نیلوفر وحدی سیروس منصوری فر
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف رژیم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا در منطقه ارومیه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی هنرستان کشاورزی در سال زراعی 1391 اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی در این بررسی شامل سه سطح (آبیاری مطلوب 60 میلی متر، تنش ملایم110 میلی متر و تنش شدید 160 میلی مترتبخیر از سطح تشتک کلاس a) و فاکتور فرعی شامل سه رقم سویا (کلارک، ویلیامز و آنیون) بود. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی موجب کاهش معنی دار ارتفاع ساقه، تعداد گره، تعداد شاخه فرعی، فاصله اولین غلاف از زمین و وزن ساقه گیاهان نسبت به گیاهان در شرایط آبیاری مطلوب شدند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که سطوح مختلف رژیم آبیاری تاثیر معنی داری بر اجزای عملکرد دانه داشت. به طوری که حداکثر و حداقل تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن خشک دانه و وزن هزار دانه به ترتیب در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی بدست آمد. بین ارقام مورد بررسی از نظرارتفاع ساقه، تعداد گره، تعداد شاخه فرعی و اجزای عملکرد دانه به جز تعداد غلاف بوته اختلاف معنی داری مشاهده شد، ولی از نظر صفات محتوای رطوبت نسبی برگ، کلروفیل برگ و فاصله اولین غلاف از زمین تفاوت معنی داری مشاهده نشد. اثر متقابل بین تنش خشکی و ژنوتیپ نیز بر صفات وزن بذر، وزن ساقه، عملکرد دانه، عملکرد روغن و عملکرد پروتئین معنی دار بود. رقم آنیون در شرایط آبیاری مطلوب و تنش شدید، بیشترین عملکرد دانه را نسبت به دیگر ارقام داشت که مقدار آن در شرایط تنش شدید 93/68 درصد نسبت به شرایط آبیاری مطلوب کاهش یافت. در شرایط تنش ملایم ارقام در گروه آماری مشابهی قرار گرفتند رقم کلارک کمترین میزان عملکرد دانه را در شرایط تنش شدید داشت و مقدار آن در شرایط تنش شدید 21/59 درصد و در شرایط تنش ملایم 59/35 درصد نسبت به آبیاری مطلوب کاهش یافت. همچنین بین عملکرد دانه با تمام صفات اندازه گیری شده به جز فاصله اولین غلاف از سطح زمین، تعداد شاخه فرعی، محتوای رطوبت نسبی برگ، درصد روغن و درصد پروتئین همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. در این آزمایش رقم آنیون با دارا بودن بیشترین شاخص هایgmp, mp وsti در شرایط تنش ملایم و تنش شدید نسبت به دیگر ژنوتیپ ها متحمل به تنش بود.