انباشته شدن مواد زائد کشاورزی و مشکلات زیست محیطی ناشی از آن ها، ایجاب می کند که این مواد به نحو مطلوب و آگاهانه در چرخه حیات قرار گیرند. یکی از راهکارهای مهم بازیافت مواد زائد استفاده از آن ها در کشاورزی به ویژه به صورت کمپوست شده است.کمپوست نمودن ضایعات باغبانی و دامی یکی از بهترین روش ها برای بهبود خواص و استفاده دوباره از این ضایعات از جمله خاک اره درچرخه تولید می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر افزودن منابع مختلف نیتروژن بر ویژگی های خاک اره در طی فرآیند کمپوست شدن و تاثیر آن به عنوان بستر کشت بر رشد و نمو خیار در دو مطالعه جداگانه انجام گردید. در مطالعه اول تاثیر افزودن کود گاوی، کود مرغی و اوره به خاک اره بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی کمپوست حاصل به صورت هفتگی طی فرآیند 49 روزه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد افزودن کود مرغی به خاک اره بیشترین تاثیر را برکاهش درصد کربن آلی و نسبت کربن به نیتروژن در خاک اره در طی فرآیند کمپوست شدن داشت. بیشترین درصد نیتروژن خاک اره در طی فرآیند کمپوست شدن در ترکیب با کود گاوی حاصل شد. همچنین کاربرد این ماده موجب بهبود شرایط نگهداشت آب خاک اره گردید. کود مرغی جرم مخصوص حقیقی و ظاهری را نسبت به سایر تیمارها بیشتر افزایش داد. کمترین جرم مخصوص ظاهری و بیشترین تخلخل تهویه ای 35 روز پس از خوابانیدن ترکیب ها حاصل شد. مطالعه دوم با هدف بررسی رشد و عملکرد خیار گلخانه ای کشت شده در کمپوست های حاصل از مطالعه اول انجام گردید. بدین منظور هر یک از ترکیب های حاصل ازمطالعه اول در دو نسبت صفر و 10 درصد با پامیس برای کشت گیاه مخلوط شدند. همچنین تیمار پیت 80 درصد + پرلیت 20 درصد به عنوان تیمار رایج جهت کشت خیار جهت مقایسه با تیمارهای مورد مطالعه در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد در بین منابع مختلف نیتروژن افزودن کود مرغی به خاک اره بیشترین اثر مثبت را در صفات رویشی (طول ساقه، تعداد گره، قطر ساقه و وزن خشک اندام هوایی) و ویژگی های ریشه خیار کشت شده در مقایسه با خاک اره خالص داشت. بسترهای مختلف کاشت تاثیر معنی داری بر درصد ماده خشک میوه خیار نداشتند. بالاترین وزن تر میوه در بوته و تعداد میوه در بوته در تیمارهای خاک اره در ترکیب با کودهای دامی حاصل شد. مقایسه میانگین ها همچنین نشان داد که افزودن منابع مختلف آلی و معدنی نیتروژن به خاک اره مقدار صفات کیفی میوه را از جمله مواد جامد محلول در مقایسه با خاک اره تنها افزایش داد از این لحاظ تیمار ترکیب خاک اره و کودهای دامی توان رقابت با تیمار رایج پیت + پرلیت را داشت. بالاترین غلظت نیتروژن، سدیم و پتاسیم میوه در تیمار کمپوست خاک اره مشاهده شد. بر اساس مطالعه دوم، به طور کلی افزودن کود مرغی به عنوان منبع نیتروژن دار به خاک اره و پس از کمپوست شدن، به عنوان بستر کشت می تواند توصیه شود.