نام پژوهشگر: مصطفی کجوری گشنیانی
مصطفی کجوری گشنیانی محمود دانشور کاخکی
یکی از ویژگی های محصولات کشاورزی نوسانات مداوم قیمت آنها است. عوامل بسیاری وجود دارد که می تواند منجر به نوسان قیمت ها در بخش کشاورزی شوند. از مهم ترین این عوامل می توان به تغییرات فصلی و سیکلی در عرضه، انتقال نوسان از قیمت های جهانی به بازار داخلی محصولات کشاورزی و نوسانات ناشی از روند عمومی قیمت ها اشاره کرد. بر اساس مطالعات انجام شده در ایران پس از گندم، برنج دومین محصول کشاورزی پرمصرف در سبد غذایی می باشد و در ردیف کالاهای ضروری قرار گرفته است. علیرغم اهمیت برنج، بازار این محصول استراتژیک همواره مستعد بروز نوسانات قیمتی می باشد. از این رو در این مطالعه عوامل موثر بر نوسانات قیمت برنج بررسی شده است. به این منظور، برای بررسی تأثیر نوسانات قیمت نهاده های تولید بر قیمت برنج از داده های سالانه طی دوره 91-1360 و در ادامه برای بررسی نوسانات فصلی، اثرپذیری از قیمت های خارجی و انتقال قیمت و نوسانات آن، از داده های ماهانه طی دوره 91-1384 استفاده شده است. در این پژوهش، برای بررسی اثر تغییرات قیمت نهاده ها بر قیمت برنج و روابط کوتاه مدت میان آنها، به ترتیب از الگوهای garch و vecm استفاده شده است. تغییرات سیکلی با الگوی هارمونیک محاسبه شده و برای تحلیل اتقال قیمت و نوسانات آن، به ترتیب الگوهای انتقال قیمت آستانه ای و bekk به کار گرفته شده اند. نتایج نشان می دهند که تغییرات در هزینه ماشین آلات، سم و کود سبب افزایش نوسانات قیمت برنج شده و افزایش هزینه های ماشین آلات و کود در کوتاه مدت قیمت برنج را افزایش می دهد؛ در حالی که افزایش در هزینه نیروی کار موجب کاهش قیمت برنج می گردد. همچنین نوسانات قیمت برنج های خارجی نیز موجب افزایش نوسانات قیمت برنج داخلی شده است. تغییرات در تولید نیز نوسانات قیمت برنج را تقویت می کند. در مجموع این نوسانات از یک سیکل منظم یک ساله پیروی کرده و افزایش ها و کاهش های فصلی هر سال به شکل مشابهی تکرار می گردند.