نام پژوهشگر: مجتبی خدمتگذار
مجتبی خدمتگذار موسی جاودانی
امروزه لنگش یکی از مشکلات مهم در گاو خصوصاً گاو شیری قلمداد می شود. لنگش روی سلامتی و تولید گاو تأثیر منفی دارد به گونه ای که راندمان تولیدمثلی و تولید شیر را کاهش داده و خطر حذف را افزایش می دهد. در نتیجه پیشگیری از وقوع لنگش به لحاظ اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرفی ضایعات بافت شاخی بیشترین عامل لنگش در گاو شیری را به خود اختصاص داده است. تاکنون در این زمینه در استان کرمانشاه که یکی از قطب های صنعت گاو شیری ایران محسوب می شود، مطالعه ای صورت نگرفته است. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع ضایعات بافت شاخی سم در تعدادی از گاوهای شیری به ظاهر سالم در استان کرمانشاه می باشد. جهت ارزیابی نوع ضایعات تعداد 752 رأس گاو اصیل شیری به ظاهر سالم (اسکور حرکتی 1 و 2) در دو گاوداری طی تابستان و پاییز 1393 مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات هنگام انجام برنامه معمول سم چینی در فرم های از پیش طراحی شده، جمع آوری شد که شامل تاریخ سم چینی، شماره بدن گاو، اندام و انگشت درگیر و نوع ضایعه بود. در میان جراحات بافت شاخی سم، سایش پاشنه با 59 درصد بیشترین شیوع را داشت. بقیه ضایعات به ترتیب فراوانی شامل: بیماری خط سفید (55/4%)، دو لایه شدن کف (45%)، خونریزی کف (39/8%)، زخم کف (5%)، پودر گچی (2/7%)، ترک افقی (1/1%)، ترک عمودی (1%)، زخم پاشنه (0/3%)، زخم پنجه (0/3%). در این مطالعه 77/26 درصد گاوها (581 رأس) حداقل در یکی از اندام های خود دچار ضایعه بودند. همچنین فراوانی ضایعات در اندام حرکتی خلفی (62%) نسبت به اندام حرکتی قدامی (38%) و در انگشت خارجی اندام حرکتی خلفی نسبت به انگشت داخلی اندام حرکتی خلفی به طور معنی داری بیشتر بود. اگرچه برخی ضایعات بافت شاخی سم ممکن است خودبه خود بهبود پیدا کرده و باعث لنگش نشوند، با این حال با پیشگیری و درمان این ضایعات در گاوهای سالم می توان از لنگ شدن آن ها جلوگیری کرد که اهمیت زیادی در ارتقاء سلامت گله دارد. برای یافتن ارتباط دقیق تر بین ضایعات و اسکور حرکتی، باید مطالعات در بازه زمانی طولانی جهت مانیتور کردن ضایعات و اسکور حرکتی انجام شود.