نام پژوهشگر: ژاله ختمی

طبابت، درمان و بیمارستان های دوره صفوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  ژاله ختمی   علی سالاری شادی

شاه اسماعیل صفوی در سال 907 هجری قمری/1502میلادی به کمک اهل اختصاص و سرکردگی ‏قزلباش ها بر تخت سلطنت آق قویونلو ها جلوس نمود و بنیان سلسله صفویه را گذاشت که بیش از دو ‏قرن تداوم یافت . این حاکمیت و گرایش های آنان در اوضاع علمی آن زمان تأثیر عمده ای داشت و ‏باعث رکود علوم عقلی و علوم طبیعی گردید و به تبع آن علوم تجربی و به خصوص پزشکی نیز تحت ‏تأثیر این شرایط قرار گرفت. علم پزشکی در این عصر ادامه همان رکودی بود که مدت ها قبل به ‏خصوص با حمله مغول و غالب شدن آن ها آغاز شده بود و در طول استقرار قزلباش ها بر جامعه ایران ‏همچنان از علوم عقلی بیش از پیش دوری گردید در این ایام پزشکی همان روند سنتی خویش را می ‏پیمود و کشفیات چندانی در پزشکی این دوره به چشم نمی خورد و تألیفات آن دوره غالباً رونویسی یا ‏شرحی بر کتب پیشینیان بود، لذا طبابت در این عصر دستاوردی چندان نداشت. حاکمان صفوی آلت ‏دست سران قزلباش و در مراحل بعد غالباً پرورده حرم بودند و بسیاری از عادت نادرست را که سلامت ‏جامعه را پایین می آورد توسط خود آنان در جامعه رواج می یافت، بنابراین نه تنها علم پزشکی، بلکه ‏بهداشت و درمان روندی روبه رشد نداشت و توجه و نظارتی بر وضعیت آن ها انجام نمی گرفت. با ‏توجه به این امور این رساله در صدد بررسی این مسأله است که طبابت در دوره صفوی نسبت به ادوار ‏پیشین ترقی داشت یا تدوام آن بود و یا این که دچار رکود گردید؟ ‏