نام پژوهشگر: ژاله ختمی
ژاله ختمی علی سالاری شادی
شاه اسماعیل صفوی در سال 907 هجری قمری/1502میلادی به کمک اهل اختصاص و سرکردگی قزلباش ها بر تخت سلطنت آق قویونلو ها جلوس نمود و بنیان سلسله صفویه را گذاشت که بیش از دو قرن تداوم یافت . این حاکمیت و گرایش های آنان در اوضاع علمی آن زمان تأثیر عمده ای داشت و باعث رکود علوم عقلی و علوم طبیعی گردید و به تبع آن علوم تجربی و به خصوص پزشکی نیز تحت تأثیر این شرایط قرار گرفت. علم پزشکی در این عصر ادامه همان رکودی بود که مدت ها قبل به خصوص با حمله مغول و غالب شدن آن ها آغاز شده بود و در طول استقرار قزلباش ها بر جامعه ایران همچنان از علوم عقلی بیش از پیش دوری گردید در این ایام پزشکی همان روند سنتی خویش را می پیمود و کشفیات چندانی در پزشکی این دوره به چشم نمی خورد و تألیفات آن دوره غالباً رونویسی یا شرحی بر کتب پیشینیان بود، لذا طبابت در این عصر دستاوردی چندان نداشت. حاکمان صفوی آلت دست سران قزلباش و در مراحل بعد غالباً پرورده حرم بودند و بسیاری از عادت نادرست را که سلامت جامعه را پایین می آورد توسط خود آنان در جامعه رواج می یافت، بنابراین نه تنها علم پزشکی، بلکه بهداشت و درمان روندی روبه رشد نداشت و توجه و نظارتی بر وضعیت آن ها انجام نمی گرفت. با توجه به این امور این رساله در صدد بررسی این مسأله است که طبابت در دوره صفوی نسبت به ادوار پیشین ترقی داشت یا تدوام آن بود و یا این که دچار رکود گردید؟