نام پژوهشگر: شهربانو منصوری

توصیفات قرآن از بهشت و جهنم، نماد یا واقعیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه 1393
  شهربانو منصوری   مجتبی بیگلری

قرآن کریم جهت نیل به اهداف و مقاصد عالیه خود از روش های گوناگونی بهره جسته است ؛ یکی از روش ها که امروزه چالش های بسیاری نیز درباره آن وجود دارد ، بحث زبان نمادین داشتن آیات قرآن است. نماد به حقایق ماورای خود اشاره دارد و با بیان حقایق معقول به صورت محسوسات بسیاری از معانی و مفاهیم عینی را که در حوزه ادراکات بشر نمی گنجد در بهترین و سهل ترین روش ها برای انسان تبیین می کند و ذهن انسان می تواند با این حقایق دست نیافتنی ارتباط برقرار کند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی – توصیفی به مطالعه و تحلیل در خصوص زبان قرآن و بلاخص زبان نمادین پرداخته و در سایه این مهم بیان می دارد که قرآن در بیان توصیفات خود از بهشت و جهنم از زبان نمادین بهره جسته است، از آن جایی هم که بیان قرآن بر محور تصویر آفرینی استوار است بسیاری از لطایف مجرده را با اصل تجسیم تفهیم می کند . بهشت و جهنم نیز حقیقتی هستند متعالی و در عالمی فراتر ازماده قرار دارند و دارای تجردند؛ از این جهت هیچ شباهتی به عالم ماده و طبیعت ندارند و اوصافی هم که قرآن کریم ذکر نموده است اوصافی مادی و نمادی برای درک و فهم بشر هستند . هر نماد مرتبه ای از واقعیت را بیان می کند که کلام غیر نمادین برای آن رسا نیست ، از این رو توصیفات بهشت وجهنم نیز مراتبی از واقعیت را بیان می نمایندکه جز ازطریق نماد عیان نمی شود ، البته بحث در بهشت و جهنم موضوعی است که نمی توان به تمام حقایق و راز و رمز های آن پی برد ، لکن این نوشتار در پی آن است تا در حد وسع و بضاعت علمی تنها به تبیین زبان این گزاره های قرآنی بپردازد.