در بخش اول پژوهش حاضر نانو الیاف پلی آمید به روش الکتروریسی تهیه شد و به عنوان فاز جامد جهت تعیین ترکیبات فرار آویشن به روش ریزاستخراج فاز جامد استفاده شد. میزان یکنواختی، قطر و تخلخل نانو الیاف تهیه شده با استفاده از تصاویر sem مطالعه شد. نتایج این تصاویر قطری تقریباً در محدوده 100-50 نانومتر و منافذ بین الیاف حدود 600-200 نانومتر را برای نانو الیاف پلی آمید نشان می دهد که این ویژگی ها به انتقال سریع آنالیت از توده محلول به سطح جاذب کمک می کند. این نانو الیاف در روش تلفیقی di-spme/gc-ms کمک شده با فراصوت جهت استخراج و شناسایی ترکیبات فرار آویشن استفاده شد و سپس با نتایج روش استخراج با آب تقطیر شده (hd) مقایسه شد. این روش دارای مزیت زمان کم و کاهش مصرف گرما نسبت روش hd می باشد. بنابراین به عنوان روشی سریع که در عین حال شبیه به فرایند intact (تعیین بدون دست کاری) است، معرفی شد. از طرفی عصاره های گیاهی محصولات طبیعی با ارزشی است که امروزه با توجه به اثرات موثر آن ها در سلامتی، پیشگیری و درمان بیماری ها محبوبیت پیدا کرده اند و در طیف گسترده ای از برنامه های کاربردی مواد غذایی، عطر، لوازم بهداشتی و درمانی و تغذیه انسان ها استفاده می شوند. در میان روش های مختلف تحلیل ترکیبات گیاهی، کروماتوگرافی گازی– طیف سنجی جرمی (gc-ms) یکی از مهمترین آن ها به شمار می رود. با این حال در تجزیه و تحلیل gc-ms یک سری مشکلات اساسی از قبیل جابجایی خط زمینه، پس زمینه طیفی و کروماتوگرافی، نسبت s/n پایین و همپوشانی پیک ها وجود دارد. فنون تفکیک منحنی چندگانه (mcr) به عنوان یکی از شاخه های جوان علم کمومتری ظرفیت عظیم و مناسب جهت تجزیه و تحلیل داده های چند متغیره را دارد. بنابراین در بخش دوم پژوهش حاضر از فنون تلفیقیgc-ms و روش های mcr جهت تحلیل داده های دو بعدی و رفع مشکلات طیف های gc-ms استفاده شده است. سپس با جستجو در منابع کتابخانه ای ماهیت گونه ها شناسایی شد و در نهایت با استفاده از ovi هر پیک درصد نسبی گونه ها محاسبه شد. نتایج توانایی بالای نانو الیاف پلی آمید را در جذب ترکیبات فرار آویشن و ضرورت تلفیق روش های دستگاهایی نظیر gc-ms با فنون کمومتری جهت تجزیه و تحلیل دقیق ترکیبات پیچیده نشان می دهد. ترکیبات اصلی شناسایی شده برای آویشن با روش hd عبارتند از: thymol (79/45%), carvacrol (75/16%), p-cymene (93/8%), terpinen (79/8%), p-cumic aldehyde (52/2%) و با روش di-spme کمک شده با فراصوت: thymol (43/67%), carvacrol (95/17%), p-cymene(20/3%) , p-propenyl-anisole (57/1%)