نام پژوهشگر: شیرین زین الدینی
شیرین زین الدینی محمد نبیونی
سرطان پستان در حدود یک سوم تمامی سرطان های زنان را شامل می شود؛ به طوری که گفته می شود از هر 8 زن، یک نفر در طول عمر خود به آن مبتلا می گردد. روش های معمول در درمان سرطان از قبیل جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و... علاوه بر سلول های توموری بر سلول های طبیعی نیز اثر کشندگی دارند و داروهای سنتتیک و شیمیایی دارای اثرات جانبی زیادی بوده و مصرف مداوم این داروها سبب افزایش مقاومت بدن نسبت به آنها می شود. به منظورکاهش چنین عوارضی، مطالعات متعددی جهت استفاده از سایر داروها و یا ترکیبات طبیعی و گیاهی در کنار داروهای شیمیایی صورت گرفته است که همگی نشان دهنده ی موثر بودن روش های ترکیبی در کاهش عوارض این داروها بوده است. ترکیبات گیاهی به این دلیل که در مقایسه با داروهای سنتتیک بسیار متنوع بوده و علاوه بر فعالیت بیولوژیک موثر دارای اثرات جانبی کمتری نیز می باشند، بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. دوکسوروبیسین یکی از داروهای رایج در شیمی درمانی است که دارای طیف وسیع درمانی در انواع سرطان ها از جمله سرطان پستان است. از اثرات بسیار مهم این دارو تحریک آپوپتوز در سلولهای سرطانی است. اگرچه این دارو در درمان سرطان می تواند موثر باشد مهار سیستم ایمنی، کاردیومیوپاتی، اثر روی سلول های طبیعی و مقاومت دارویی از چالش های مهم استفاده از آن به شمار می آید. در پژوهش حاضر اثر عصاره بنفشه معطر بر سلول های سرطانی پستان و همچنین اثر هم زمان آن با دوکسوروبیسین به عنوان دارویی رایج در شیمی-درمانی به منظور کاهش دوز این دارو و در نتیجه کاهش عوارض آن برسلول های سرطانی پستان رده ی t47-d مورد بررسی قرار گرفت. سلول های t47-d متعلق به سرطان پستان، از انستیتو پاستور ایران تهیه شده و در محیط کشت rpmi-1640 حاوی 10% fbs و 1% آنتی بیوتیک های پنی سیلین و استرپتومایسین در دمای c?37 و فشارco2 5% در فلاسک های cm325 کشت و تکثیر شدند. پس از آن جهت تعیین غلظت ic50، شمارش با تریپان بلو و تست mtt انجام شد. همچنین برای تعیین نوع مرگ القا شده در اثر تیمار با عصاره بنفشه معطر، دوکسوروبیسین و ترکیب سینرژیک این دو میزان بیان annexin-v توسط تست فلوسایتومتری مورد بررسی قرار گرفت. آنالیزهای آماری با استفاده از نرم افزار graph pad prism و flomax انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره بنفشه معطر موجب القای آپوپتوز در سلول های سرطانی پستان رده ی t47-d می گردد و از طرفی سبب افزایش اثر دوکسوروبیسین در تیمار به صورت سینرژیک نسبت به حالت جداگانه در دوزهای پایین تر می گردد؛ چرا که میزان بیان annexin-v که در تیمار دوکسوروبیسین به تنهایی 53/39% بود؛ حین تیمار به صورت سینرژیک به 8/50% افزایش یافت. از نتایج حاصل از این مطالعه می توان چنین پیشنهاد نمود که عصاره بنفشه معطر با توجه به مکانیسم های شناخته شده و اثرات ضدسرطانی تعیین شده، می تواند در درمان سرطان پستان مورد توجه قرار گیرد و در صورت استفاده به همراه داروهای شیمیایی ضدسرطان از جمله دوکسوروبیسین، موجب افزایش اثرات ضد سرطانی این داروها در غلظت های پایین تر با عوارض جانبی کمتر گردد.