نام پژوهشگر: سیما کاوسی
سیما کاوسی حمیدرضا عسگری
این تحقیق به منظور بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی- شیمیایی خاک و ترسیب کربن در منطقه آق آباد شهرستان گنبد استان گلستان انجام شد. چهار کاربری غالب اراضی منطقه شامل کاربری مرتعی، زراعت، زیتون کاری و مرتع تازه تغییر یافته به کشاورزی به عنوان کاربری های اراضی مورد مطالعه انتخاب شدند. نمونه گیری های خاک در سه تکرار از هر کاربری اراضی و در دو عمق 20-0 و 40-20 سانتی متری خاک انجام شد. آزمایشات خاک شامل بافت، وزن مخصوص ظاهری، اسیدیته، هدایت الکتریکی، آهک، ازت، فسفر، پتاسیم و کربن آلی انجام شدند. داده های جمع آوری شده و حاصل از نتایج آزمایشات با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ترسیب کربن نیز برای هر هکتار بر حسب واحد تن محاسبه شد. نتایج حاصل از این تحقیق تغییرات خصوصیات حاصلخیزی خاک (ازت، فسفر و پتاسیم) و کربن آلی را در بین کاربری های مختلف نشان داد که بیشترین مقدار این ویژگی ها در کاربری مرتعی و عمق 20-0 سانتی متری خاک مشاهده شد و کمترین این مقادیر نیز در کاربری مرتعی تازه تبدیل شده به کشاورزی مشاهده شد. بافت خاک نیز در مرتع تغییر یافته به کشاورزی لومی سیلتی بود و در سایر کاربری ها سیلتی بود. وزن مخصوص در بین کاربری های مختلف اختلاف معنی داری نداشت اما بیشترین مقدار در کاربری مرتع مشاهده شد. بیشترین میزان ترسیب کربن خاک در کاربری مرتعی و عمق 20-0 سانتی متری خاک مشاهده شد. نتایج تحقیق بهتر بودن کاربری مرتعی را در مقایسه با سایر کاربری ها از لحاظ تاثیرگذاری بر خصوصیات خاکی و ترسیب کربن و حساسیت به فرسایش نشان می دهد. باتوجه به به هم خوردگی خاک در اثر عملیات خاک ورزی و کشت، شخم اراضی طبیعی، گام نخست در فروپاشی خاک می باشد. نتایج این تحقیق ضرورت توجه بیشتری به مطالعه قابلیت، اصلاح و تغییر کاربری اراضی در این مناطق را بیش از پیش نشان می دهد.